microRNA و سرطان
(بخش چهارم)
زهرا اصغری لالمی (دانشجوی دکتری ژنتیک مولکولی)
microRNA ابزاری برای شناسایی و تشخیص سرطان
تکنولوژی “Omics“ شناسایی و درمان سرطان را به میزان زیادی تسهیل کرده است. ریزآرایه‌های[1] microRNA می‌توانند بیان چند صد ژن را در یک نمونه‌ی بافتی از طریق هیبریداسیون microRNAها با توالی‌های هدف نشان‌دارشده شناسایی نمایند (1). بیان microRNAها با ویژگی‌های بالینی و زیستی تومور از قبیل نوع بافت، تمایز، تهاجم و پاسخ به درمان مرتبط است. استفاده از microRNAها به‌عنوان نشانگرهای تشخیصی از طریق بررسی سرم یا پلاسمای انسانی امکان‌پذیر است، از این رو می‌توان microRNAهای سرطانی و سلول‌های توموری موجود در سرم یا پلاسما را بدون هیچگونه روش تهاجمی شناسایی کرد. به‌استثنای لوسمی‌ها که سلول‌های بدخیم به‌آسانی در دسترس هستند (2)، برای سرطان‌های جامد، نمونه‌برداری بافت از طریق بیوپسی یا جراحی انجام می‌گیرد و چون معمولاً جراحی زمانی صورت می‌گیرد که سرطان به میزان قابل‌توجهی پیشرفت نموده، تشخیص آن چندان مفید نمی‌باشد (3). در این موارد استفاده از microRNAهایی که با فنوتیپ‌های بدخیم ارتباط تنگاتنگ دارند به‌عنوان نشانگرهای تشخیصی جهت تشخیص بیماری در مراحل آغازین آن بسیار کمک‌کننده هستند (7-1، 8، 9).
1- روش‌های تشخیص سرطان بر پایه‌ی microRNA
درحالی‌که جهش‌های اختصاصی سرطان در ژن‌های microRNA و یا هدف‌های آنها می‌تواند توسط تکنولوژی‌های توالی‌یابی کلاسیک DNA شناسایی شود، پروفایلینگ بیان microRNA نیاز به روش‌های اختصاصی‌تری دارد. 3 نوع تکنولوژی پروفایلینگ microRNA در حال حاضر استفاده می‌شود:
1-1- RT-qPCR، ریزآرایه‌ها و توالی‌یابی RNA
1- روش RT-qPCR به یک مرحله‌ی رونویسی معکوس خاص که در ابتدا توسط یک الیگونوکلئوتید با ساختار ساقه- حلقه است، نیاز دارد (10). این پرایمر یا آغازگر می‌تواند با ناحیه‌ی ′3 از microRNA بالغ یا با یک آداپتور جفت شود که سپس به انتهای ′3 آن مسدود می‌شود (با یک آداپتور که انتهای ′3 آن را مسدود کند جفت شود). این راه‌حل دوم اجازه‌ی استفاده از یک پرایمر RT تنها را می‌دهد، درحالی‌که یک مرحله‌ی بستن (Ligation) را اضافه می‌کند. مرحله‌ی PCR می‌تواند روی هر دو تکنولوژی Taqman یا SYBERGreen تکیه کند. RT-qPCR به مقادیر زیادی از RNA نیاز ندارد و به‌طور سنتی به‌عنوان بسیار حساس و اختصاصی شناخته شده است. امروزه چندین روش سنجش به‌صورت تجاری در دسترس است، هم در یک فرمت microRNA تکی اختصاصی و هم به‌عنوان آرایه‌هایی که می‌تواند صدها microRNA را مطابقت دهد (این تعداد توسط صفحات مورد استفاده برای qPCR محدود شده است).
2- در مقابل، ریزآرایه‌ها می‌توانند بیشتر microRNAها را در یک آزمایش تکی تشخیص دهند، اما این روش با اختصاصیت کمتری در نظر گرفته شده است. هر دو روش RT-qPCR و ریزآرایه‌ها فن‌آوری‌هایی را که اجازه‌ی تشخیص microRNAهای جدید را نمی‌دهند هدف قرار می‌دهند که به‌طور مداوم شناسایی شده‌اند (11، 12).
3- توالی‌یابی RNA به‌عنوان جایگزین، بدیهی است که قدرتمندترین فن‌آوری پروفایلینگ، از نظر هم اختصاصیت و هم حساسیت می‌باشد، اما هزینه‌های آن هنوز هم بالا است (در مقایسه با ریزآرایه و RT-qPCR) و داده‌های تولید شده نیاز به پردازش محاسباتی قابل‌توجهی دارد، علاوه بر بیان داخل سلولی، microRNAها را می‌توان در خزانه‌ی خارج سلولی شناسایی کرد. حضور اختصاصی خارج از سلولی و گردش microRNAها در مایعات مختلف بدن بیماران سرطانی در حال حاضر تا حد زیادی توصیف شده است (15-13). این microRNAهای در گردش به‌خصوص در زمینه‌ی پزشکی شخصی جالب هستند، زیرا ارتباط‌هایی بین سطوح بالای microRNAهای در حال گردش اختصاصی و پاسخی که به درمان ضدسرطان داده‌اند، مشاهده شده است (18-16)؛ به‌عنوان مثال، سطوح بالایی از 21-miR در سرم بیماران مبتلا به سرطان پروستات مقاوم به هورمون متاستاتیک به‌خصوص در آن دسته از بیماران مقاوم به شیمی‌درمانی مبتنی بر docetaxel یافت شده است (19). مطالعات انجام شده در سرطان‌های مثانه و معده همچنین microRNAهای اختصاصی که در مقاومت به Cisplatin درگیر هستند را شناسایی کرده است (22-20). اگرچه اساس مولکولی پشت ترشح microRNAها تا حد زیادی ناشناخته باقی مانده است، اما به نظر اختصاصی می‌رسد. ترشح microRNAها نشان‌دهنده‌ی یک حالت قوی از ارتباطات بین سلولی است که می‌تواند برای مثال ایجاد یک زمینه‌ی مساعد برای پیاده‌سازی متاستاز و تشکیل تومورهای ثانویه باشد (18، 23). در حال حاضر گردش microRNAها در مایعات بدن از ویژگی‌های قابل توجه است که از پایداری بسیار آنها منشأ می‌گیرد، هرچند اساس مکانیسم این مقاومت در برابر تجزیه تا حد زیادی همچنان نامشخص باقی مانده است (24). یکی از دلایل می‌تواند انکار این واقعیت باشد که microRNAهای در حال گردش در اگزوزوم یا دیگر میکرووزیکول‌های حاضر در مایعات بدن بسته‌بندی شده‌اند، همچنین می‌تواند مرتبط با لیپوپروتئین‌ها (LDL و آرگونات 2) باشد (27-25). مشابه با جهش‌ها، پروفایل‌های microRNAهای مختلف یا چندین پروفایل microRNA، در انواع نمونه‌های انسانی و سرطان‌ها جمع‌آوری شده و در پایگاه داده‌های اختصاصی ساخته شده، در دسترس عموم قرار گرفته است: PhenomiR (28)، OncomiRDB (29)، PROGmiR(30)، miRo (31) و miRandola (32). اذعان شده که بازنگری این داده‌ها می‌تواند شور و شوق برای تشخیص/ پیش‌آگهی بالقوه‌ی microRNAها را تعدیل نماید (33، 34). درواقع بدون توجه به فن‌آوری مورد استفاده یا بافت مورد مطالعه، مسائل مرتبط با استانداردسازی دستکاری نمونه‌ها، دستورالعمل‌های استخراج microRNAها، اندازه‌گیری‌ها و آنالیزهای آماری هنوز هم نیاز به بهبود دارند (35، 36). چندین مقاله قبلاً اهمیت پردازش نمونه‌ها را بررسی کرده‌اند (37، 38)؛ برای مثال همولیز رخ داده شده در طول جمع‌آوری خون می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی روی پروفایلینگ microRNA در پلاسما/ سرم بگذارد (42-39). ارزیابی کمیت و کیفیت microRNAهای جدا شده از نمونه‌های بیولوژیکی درواقع یک مرحله‌ی کلیدی در پروفایلینگ microRNA است. اگرچه روش‌های استخراج microRNA که در مورد کل RNAها مورد استفاده قرار می‌گیرند معمولاً مشابه هستند (با احتمال تنها تغییرات جزئی موردنیاز برای حفظ کسر کوچکی از RNA)، اندازه و فراوانی نسبی RNAهای ریبوزومی نمی‌تواند اطلاعاتی درباره‌ی یکپارچگی آماده‌سازی microRNA بدهد. علاوه بر این، کمی‌سازی آماده‌سازی microRNA تنها می‌تواند در نمونه‌هایی که در آن RNAهای بزرگ‌تر تخریب نشده‌اند دقیق باشد. علاوه بر این غلظت کم RNAهای حاضر در مایعات بدن قطعاً، تخمین فراوانی microRNAها را دشوار می‌سازد (43). اندازه‌گیری بیان microRNA می‌تواند همچنین توسط برخی ترکیبات مورد استفاده در استخراج RNAها، تحت تأثیر قرار گیرد (44). قابل توجه است که گزارش شده که RNAهای کوتاه با محتوای GC پایین ممکن است به‌صورت انتخابی در طول استخراج، وابسته به روش‌های استخراج از دست بروند (45)، علاوه بر این مراحل تجربی، استاندارد کردن داده‌ها و نرمال کردن و همچنین ارزیابی اهمیت آماری نیز باید به‌دقت تعریف و مشخص شود. به‌طور کلی این احتمال وجود دارد که تناقضات در هر یک از مراحل توصیف شده در بالا مانع از تعریف قوی نشانه‌های microRNA اختصاصی سرطان گردد (33، 34)، اما یک تعریف بهتر و استانداردسازی پروتکل‌های مورد استفاده بدون شک بر این موانع غلبه می‌کند (26-24). چندین شرکت درواقع تصمیم به مقابله با این چالش (به‌عنوان مثال Santaris دارویی، Rosetta ژنومیک، Cepheid، Prestiza-Theradiag و Integra Gen) گرفته‌اند (46). این تلاش‌ها نشان داد که سطح بیان p3-31-miR اجازه‌ی شناسایی تیپ وحشی K-Ras بیماران مبتلا به سرطان متاستاتیک کلورکتال با پاسخ به درمان ضد EGFR را می‌دهد (47).
microRNA و درمان سرطان
microRNAهای داخل سلولی به mRNAهای ژن‌های هدف با توالی‌های مکمل برای القای تجزیه‌ی mRNA یا مهار ترجمه‌ی mRNA متصل می‌شوند، در نتیجه نقش خود را به‌عنوان تنظیم‌گرهای پس از رونویسی از ژن‌های هدف ایفا می‌کنند (48). بیان غیرطبیعی microRNAها ارتباط نزدیکی با انواع سرطان دارد. به‌منظور اصلاح بیان غیرطبیعی microRNA، درمان ژن بر پایه‌ی microRNA در حال تبدیل شدن به یک استراتژی هدف جدید برای تومورهای بدخیم است (49). اختلال در بیان microRNAها با حالت‌های پاتولوژی خاص و پاسخ به درمان‌ها در انواع تومورها همراهی نشان داده‌اند (50). توجه به این نکته مهم است که عدم تنظیم microRNA مشاهده شده در سرطان‌ها لزوماً درگیر در کارسینوژن‌ها نیست، اما چنین عدم تنظیمی می‌تواند نشانگرهای زیستی مهمی را تشکیل دهد (51). در مقابل، برخی از microRNAها عملکرد واقعی دخیل در توسعه/ پیشرفت سرطان یا ادغام در شیمی‌درمانی دارند. در این مورد خاص microRNAها می‌توانند به‌عنوان هدف‌های کاندید برای درمان‌های ضدسرطان جدید تظاهر یابند (54-52). به‌طور کلی از طریق مهار microRNAها انکوژنی و یا برش آنها توسط microRNAهای مصنوعی جفت‌شونده با mRNA، القای microRNAهای مهارکننده‌ی تومور و کم کردن بیان microRNA توسط عوامل اپی‌ژنتیکی مثل متیلاسیون پروموتری می‌توان مانع از پیشروی سرطان شد (55). درواقع، برخی از شرکت‌های دارویی در حال حاضر در مراحل نهایی تحقیقات پیش‌بالینی هستند و اقدام به آزمایش‌های بالینی کرده‌اند. علاوه بر عوامل دارویی کلاسیک استفاده‌شده در انکولوژی و توانایی کنترل رونویسی و بیان microRNA (57، 56)، دو رویکرد تکنولوژی اختصاصی- microRNAرا می‌توان پیش‌بینی کرد: 1- تنظیم منفی یا بلوکه کردن عملکرد انکوژنیک microRNA (آنتاگونیست microRNAها) و 2- تنظیم مثبت بیان microRNAها که عملکرد سرکوبگر تومور دارند (microRNAهای مقلد).
هدف نهایی از این دستکاری‌ها باید برگرداندن پروفایل microRNA غیربیماری‌زا باشد (54-52)، جالب‌تر اینکه در زمینه‌ی پزشکی شخصی، آنها را می‌توان همچنین به سلول‌های سرطانی حساس به رادیوتراپی یا شیمی‌درمانی خاص تبدیل کرد. درواقع بعضی از microRNAها در ادغام اثر دارویی دخیل هستند (22-20) و این microRNAها را برای بازگردانی حساسیت سلول‌های مقاوم به داروی شیمی‌درمانی تعدیل می‌کنند و از عود تومور جلوگیری می‌کنند (58، 59)، به‌عنوان نمونه c200-RNA–micro (60).
اخیراً در درمان سرطان‌ها از خود microRNAها یا microRNA–Anti که اساساً بر پایه‌ی الیگونوکلوتیدهای آنتی‌سنس جفت‌شونده به microRNA، بیان microRNA را کاهش داده و مهار می‌کنند، به‌تنهایی یا همراه با داروها، شیمی‌درمانی‌ها و رادیوتراپی‌ها استفاده شده است (50). آنتاگومیر مثالی از این نوع می‌باشد که به‌طور مصنوعی ساخته می‌شود (55) و در ادامه توضیح داده می‌شود. microRNAها پایدارتر از mRNAها هستند. یک microRNA می‌تواند صدها هدف ژنی داشته باشد، معمولاً اهداف یک microRNA مربوط به mRNAها با کارکردهای مشابه است. در اکثر مایعات بدن microRNA یافت می‌شود که این مزیت، دانشمندان را بر آن داشت که از microRNA در درمان استفاده کنند (61).
منابع:
1. Ruan K, Fang X, Ouyang G. MicroRNAs: novel regulators in the hallmarks of human cancer. Cancer Lett. 2009 Nov 28;285(2):116-26.
2. Negrini M, Nicoloso MS, Calin G. MicroRNAs and cancer–new paradigms in molecular oncology. Curr Opin Cell Biol. 2009 Jun;21(3):470-9.
3. Montano M. MicroRNAs: miRRORS of health and disease. Transl Res. 2011 Apr;157(4):157-62.
4. Lim, Li J, Ding X, He M, Chang SY. microRNA and Cancer. AAPS J. 2010 Sep;12(3):309-17.
5. McManus MT. MicroRNAs and cancer. Semin Cancer Biol. 2003 Aug;13(4):253-8.
6. Rukov JL, Shomron N. MicroRNA pharmacogenomics: Post-transcriptional regulation of drug response. Trends Mol Med. 2011 Jun 6. [Epub ahead of print].
7. Schaefer A, Jung M, Kristiansen G, Lein M, Schrader M, Miller K, Stephan C, Jung K. MicroRNAs and cancer: current state and future perspectives in urologic oncology. Urol Oncol. 2010 Jan-Feb;28(1):4-13.
8. Kanellopoulou C, Monticelli S. A role for microRNAs in the development of the immune system and in the pathogenesis of cancer. Semin Cancer Biol. 2008 Apr;18(2):79-88.
9. Kim M, Kasinski AL, Slack FJ. MicroRNA therapeutics in preclinical cancer models. Lancet Oncol. 2011 Apr;12(4):319-21.
10. C. Chen, D. A. Ridzon, A. J. Broomer et al., “Real-time quantification of microRNAs by stem-loop RT-PCR,” Nucleic Acids Research, vol. 33, no. 20, article e179, 2005.
11. M. R. Friedlander, E. Lizano, A. J. Houben et al., “Evidence for the biogenesis of more than 1,000 novel human microRNAs,” Genome Biology, vol. 15, article R57, 2014.
12. A. Kozomara and S. Griffiths-Jones, “MiRBase: integrating microRNA annotation and deep-sequencing data,” Nucleic Acids Research, vol. 39, no. 1, pp. D152–D157, 2011.
13. X. Chen, Y. Ba, L.Ma et al., “Characterization of microRNAs in serum: a novel class of biomarkers for diagnosis of cancer and other diseases,” Cell Research, vol. 18, no. 10, pp. 997–1006, 2008.
14. M. A. Cortez, C. Bueso-Ramos, J. Ferdin, G. Lopez-Berestein, A. K. Sood, and G. A. Calin, “MicroRNAs in body fluids— the mix of hormones and biomarkers,” Nature Reviews Clinical Oncology, vol. 8, no. 8, pp. 467–477, 2011.
15.P. S. Mitchell, R. K. Parkin, E. M. Kroh et al., “Circulating microRNAs as stable blood-based markers for cancer detection,” Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, vol. 105, no. 30, pp. 10513–10518, 2008.
16. M. Garofalo and C. M. Croce, “MicroRNAs as therapeutic targets in chemoresistance,”Drug ResistanceUpdates, vol. 16,no. 3–5, pp. 47–59, 2013.
17. R. Duan, C. Pak, and P. Jin, “Single nucleotide polymorphism associated with mature miR-125a alters the processing of primiRNA,” HumanMolecularGenetics, vol. 16,no. 9, pp. 1124–1131, 2007.
18. W. Zhou, M. Y. Fong, Y. Min, G. Somlo, and L. Liu, “Cancersecreted miR-105 destroys vascular endothelial barriers to promote metastasis,” Cancer Cell, vol. 25, pp. 501–515, 2014.
19. H. Zhang, L. Yang, Y. Zhu et al., “Serum miRNA-21: elevated levels in patients with metastatic hormone-refractory prostate cancer and potential predictive factor for the efficacy of docetaxel-based chemotherapy,” Prostate, vol. 71, no. 3, pp. 326–331, 2011.
20. R. M. Drayton, E. Dudziec, S. Peter, S. Bertz, and A. Hartmann, “Reduced expression of miRNA-27a modulates cisplatin resistance in bladder cancer by targeting the cystine/glutamate exchanger SLC7A11,” Clinical Cancer Research, vol. 20,pp. 1990– 2000, 2014.
21. H. Wu, Z.Xiao, H. Zhang, K. Wang,W. Liu, and Q. Hao, “MiR- 489 modulates cisplatin resistance in human ovarian cancer cells by targeting Akt3,” Anticancer Drugs, vol. 25,no. 7, pp. 799– 809, 2014.
22. M. Yang, X. Shan, X. Zhou, T. Qiu, and W. Zhu, “miR-1271 regulates cisplatin resistance of human gastric cancer cell lines by targeting IGF1R, IRS1, mTOR, and BCL2,” Anti-Cancer Agents in Medicinal Chemistry, vol. 14, no. 6, pp. 884–891, 2014.
23. M. Fabbri, A. Paone, F. Calore et al., “MicroRNAs bind to Tolllike receptors to induce prometastatic inflammatory response,” Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, vol. 109, no. 31, pp. E2110–E2116, 2012.
24. J. R. Chevillet, I. Lee, H. A. Briggs, Y.He, and K.Wang, “Issues and prospects of microRNA-based biomarkers in blood and other body fluids,” Molecules, vol. 19, pp. 6080–6105, 2014.
25. J. D. Arroyo, J. R. Chevillet, E. M. Kroh et al., “Argonaute2 complexes carry a population of circulating microRNAs independent of vesicles in human plasma,” Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, vol. 108, no. 12, pp. 5003–5008, 2011.
26. H. Valadi, K. Ekstr¨om, A. Bossios, M. Sj¨ostrand, J. J. Lee, and J. O. L¨otvall, “Exosome-mediated transfer of mRNAs and
microRNAs is a novel mechanism of genetic exchange between cells,” Nature Cell Biology, vol. 9, no. 6, pp. 654–659, 2007.
27. K. C. Vickers, B. T. Palmisano, B. M. Shoucri, R. D. Shamburek, and A. T. Remaley, “MicroRNAs are transported in plasma and delivered to recipient cells by high-density lipoproteins,” Nature Cell Biology, vol. 13, no. 4, pp. 423–435, 2011.
28. A. Ruepp, A. Kowarsch, and F.Theis, “PhenomiR: microRNAs in human diseases and biological processes,” MethodsMolecular Biology, vol. 822, pp. 249–260, 2011.
29. D. Wang, J. Gu, T. Wang, and Z. Ding, “OncomiRDB: a database for the experimentally verified oncogenic and tumorsuppressive microRNAs,” Bioinformatics, 2014.
30. C. P. Goswami and H. Nakshatri, “PROGmiR: a tool for identifying prognostic miRNA biomarkers in multiple cancers using publicly available data,” Journal of Clinical Bioinformatics, vol. 2, no. 1, article 23, 2013.
31. A. Lagana, S. Forte,A.Giudice et al., miRo: A miRNA Knowledge Base. Database, Oxford,UK, 2009.
32. F. Russo, S. Di Bella, G. Nigita et al., “miRandola: extracellular circulating microRNAs database,” PLoS ONE, vol. 7, no. 10, Article ID e47786, 2012.
33. J. Jarry,D. Schadendorf, C.Greenwood, A. Spatz, and L. C. van Kempen, “The validity of circulating microRNAs in oncology: five years of challenges and contradictions,” Molecular Oncology, vol. 8, no. 4, pp. 819–829, 2014.
34. R. S. Leidner, L. Li, and C. L.Thompson, “Dampening enthusiasmfor circulatingmicroRNA in breast cancer,” PLoS ONE, vol. 8, no. 3, Article ID e57841, 2013.
35. N. Becker and C. M. Lockwood, “Pre-analytical variables in miRNA analysis,” Clinical Biochemistry, vol. 46, no. 10-11, pp. 861–868, 2013.
36. C. C. Pritchard, H. H. Cheng, and M. Tewari, “MicroRNA profiling: approaches and considerations,” Nature Reviews Genetics, vol. 13, no. 5, pp. 358–369, 2012.
37. K. Wang, Y. Yuan, J. Cho, S. McClarty, D. Baxter, and D. J. Galas, “Comparing the MicroRNA spectrum between serum and plasma,” PLoS ONE, vol. 7, no. 7,Article ID e41561, 2012.
38. H. H. Cheng, H. S. Yi, Y. Kim et al., “Plasma processing conditions substantially influence circulating microRNA biomarker levels,” PLoS ONE, vol. 8, no. 6,Article ID e64795, 2013.
39. T. Blondal, S. J. Nielsen, A. Baker et al., “Assessing sample and miRNA profile quality in serum and plasma or other biofluids,” Methods, vol. 59, no. 1, pp. S1–S6, 2013.
40. M. B. Kirschner, S. C. Kao, J. J. Edelman et al., “Haemolysis during sample preparation altersmicroRNAcontent of plasma,” PLoS ONE, vol. 6, no. 9,Article ID e24145, 2011.
41. C. C. Pritchard, E. Kroh, B.Wood et al., “Blood cell origin of circulating microRNAs: a cautionary note for cancer biomarker studies,” Cancer Prevention Research, vol. 5, no. 3, pp. 492–497, 2012.
42. M. B. Kirschner, J. J. Edelman, S. C. Kao et al., “The impact of hemolysis on cell-free microRNA biomarkers,” Frontiers in Genetics, vol. 4, article 94, 2013.
43. G. Tzimagiorgis, E. Z. Michailidou, A. Kritis, A. K. Markopoulos, and S. Kouidou, “Recovering circulating extracellular or cell-free RNA from bodily fluids,” Cancer Epidemiology, vol. 35, no. 6, pp. 580–589, 2011.
44. E. M. Kroh, R. K. Parkin, P. S. Mitchell, and M. Tewari, “Analysis of circulating microRNA biomarkers in plasma and serum using quantitative reverse transcription-PCR (qRTPCR),” Methods, vol. 50, no. 4, pp. 298–301, 2010.
45. Y. Kim, J. Yeo, B. Kim, M. Ha, and V. N. Kim, “Short structured RNAs with lowGC content are selectively lost during extraction from a small number of cells,” Molecular Cell, vol. 46, no. 6, pp. 893–895, 2012.
46.G. S.Mack, “MicroRNA gets down to business,” Nature Biotechnology, vol. 25, no. 6, pp. 631–638, 2007.
47. G. Manceau, S. Imbeaud, R. Thiebaut, F. Liebaert, and K. Fontaine, “Hsa-miR-31-3p expression is linked to progressionfree survival in patients with KRAS wild-type metastatic colorectal cancer treated with anti-EGFR therapy,” Clinical Cancer Research, 2014.
48. Maltby, S.; Plank, M.; Ptaschinski, C.; Mattes, J.; Foster, P.S. MicroRNA function in mast cell biology: Protocols to characterize and modulate microRNA expression. Methods Mol. Biol. 2015, 1220, 287–304.
49. Kota, J.; Chivukula, R.R.; O’Donnell, K.A.; Wentzel, E.A.; Montgomery, C.L.; Hwang, H.W.; Chang, T.C.; Vivekanandan, P.; Torbenson, M.; Clark, K.R.; et al. Therapeutic microRNA delivery suppresses tumorigenesis in a murine liver cancer model. Cell 2009, 137, 1005–1017.
50.Carlos C, James DB. Sizing up miRNAs as cancer genes. Nature 2005; 11: 712-4.
51. Saumet A, Mathelier A, Lecellier CH. The Potential of MicroRNAs in Personalized
Medicine against Cancers. BioMed Research International. 2014 Aug 28;2014.
52. A. G. Seto, “The road toward microRNA therapeutics,” The International Journal of Biochemistry & Cell Biology, vol. 42, no. 8, pp. 1298–1305, 2010.
53. R. Garzon, G. Marcucci, and C. M. Croce, “Targeting microRNAs in cancer: rationale, strategies and challenges,” Nature Reviews Drug Discovery, vol. 9, no. 10, pp. 775–789, 2010.
54. J. A. Broderick and P. D. Zamore, “MicroRNA therapeutics,” GeneTherapy, vol. 18, no. 12, pp. 1104–1110, 2011.
55. Cho WC. MicroRNAs: Potential biomarkers for cancer diagnosis, prognosis and targets for therapy. Int J Biochem Cell Biol. 2010 Aug;42(8):1273-81.
56. D.Nalls,S.N.Tang,M. Rodova,R.K.Srivastava, andS.Shankar, “Targeting epigenetic regulation of mir-34a for treatment of pancreatic cancer by inhibition of pancreatic cancer stem cells,” PLoS ONE, vol. 6, no. 8,Article ID e24099, 2011.
57. Y. Saito and P. A. Jones, “Epigenetic activation of tumor suppressor microRNAs in human cancer cells,” Cell Cycle, vol. 5, no. 19, pp. 2220–2222, 2006.
58. J.-J. Zhao, J. Lin, H. Yang et al., “MicroRNA-221/222 negatively regulates estrogen receptor 𝛼 and is associated with tamoxifen resistance in breast cancer,” The Journal of Biological Chemistry, vol. 283, no. 45, pp. 31079–31086, 2008.
59. C. Rolfo, D. Fanale, D. S. Hong et al., “Impact of microRNAs in resistance to chemotherapy and novel targeted agents in nonsmall cell lung cancer,” Current Pharmaceutical Biotechnology, 2014.
60. D. R. Cochrane, N. S. Spoelstra, E. N. Howe, S. K. Nordeen, and J. K. Richer, “MicroRNA-200c mitigates invasiveness and restores sensitivity to microtubule-targeting chemotherapeutic agents,” Molecular Cancer Therapeutics, vol. 8, no. 5, pp. 1055– 1066, 2009.
61. Meng F, Henson R, Lang M. Involvement of human micro-RNA in growth and response to chemotherapy in human cholangiocarcinoma cell lines. Gastroenterology 2006; 130:2113-29.
برای دانلود فایل pdf بر روی لینک زیر کلیک کنید
ورود / ثبت نام