بررسی سرواپیدمیولوژی بروسلوز در شهرستان مشگین شهر از سال 1389-1385
اسلام مرادی اصل1، تاج‌الدین اکبرزاده2، اکبر گنجی3، حسین قربانی4، عادل نصیری5
1-کارشناس ارشد حشره شناسی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، مرکزآموزش عالی سلامت مشگین شهر Email:noradiasl83@yahoo.com
2- کارشناس ارشد میکروبشناسی مبارزه دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
3- کارشناس مبارزه با بیماری‌های شهرستان مشگین شهر
4- معاونت درمان شبکه بهداشت و درمان مشگین شهر
5- کارشناس آزمایشگاه مرکز بهداشت شهرستان مشگین شهر
چكيده
سابقه و هدف :بروسلوز یا تب مالت يك بيماري قابل انتقال بين انسان و دام بوده و به عنوان مشكل اساسي بهداشت دام و بهداشــــت همگاني در بسياري از مناطق جهان از جمله ايران كه دام منبع درآمد و اشتغال مي‌باشد به شمار مي‌رود. پيشگيري، كنترل، يا ريشه‌كني بروسلوز در يك كشور يا منطقه نيازمند سياست گذاري و تصميم سازي و در اختيار داشتن آمار و اطلاعات اپيدميولوژيكي دقيق مي‌باشد. هدف اين مطالعه بررسي فراواني موارد تب مالت در شهرستان مشگین شهر در بین سال‌های 1389-1385 میباشد.
مواد وروش‌ها: اين مطالعه به صورت توصيفي- مقطعي انجام شد كه در آن 362 مورد بيمار مبتلا به تب مالت از سال 1385 تا 1389مورد بررسي قرار گرفتند .معيار ورود به مطالعه، داشتن تيتر رايت 1/80 و بیشتر و 2ME 1/40 یا بیشتر بود. اين اطلاعات از فرم‌های بررسی انفرادی جمع‌آوري شد و با برنامه spss ,Excel مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
يافته‌ها: در اين مطالعه 362 بيمار مبتلا به تب مالت بررسي شدند که از اين تعداد 197 نفر (55%) مرد و 165 نفر(45%) زن و تعداد 77 نفر (21%) شهري و 285 نفر (79%) روستايي بودند. بالاترين ميزان بروز در سال 1385 به تعداد 101 نفر و کمترین مورد در سال 1389 به تعداد 36 نفر مبتلا بوده است. از نظر شغلي بالاترين فراواني مربوط به زنان خانه‌دار با 33% و سپس دامداران و کشاورزان با 25% را شامل می‌شود. از لحاظ سنی نیز بیشترین موارد مبتلا در سنین 30-11 سال و کمترین موارد در بالای 50 سال اتفاق افتاده است.
نتیجه‌گیری: در اين مطالعه مردان بیشتر از زنان مبتلا هستند و رابطه معنی‌داری بین شغل و نگهداری دام و مصرف مواد لبنی با بیماری وجود دارد و اکثر مبتلایان ساکنان روستاها می‌باشند و از نظر سطح سواد نیز بیشترین موارد در افراد در سطوح ابتدایی و بی‌سواد میباشد.
کلید واژه‌ها: اپیدمیولوژی، بروسلوز، مشگین شهر، ایران
مقدمه:
بروسلوز بیماري عفونی قابل انتقال به انسان و دام است که در انسان به اسامی تب مالت، تب مدیترانه‌اي، تب جبل‌الطارق، بیماري هزار چهره، تب مواج، بیماري ملیتوکوکسی و در دام‌ها به عنوان سقط جنین واگیر و در گاو مرض بانگ نامیده می‌شود (1و2).
بروسلوز (brucellosis) يا تب مالت يك بيماري قابل انتقال بين انسان و دام بوده كه از راه حيوانات آلوده و فرآورده‌هاي آنها به انسان منتقل مي‌شود. بروسلاها باسيل گرم منفي هوازي و انگل اختياري داخل سلولي بوده و با جوشاندن و پاستوريزاسيون از بين مي‌روند، ولي در مقابل سرما و خشکي مقاوم مي‌باشند و محصولات لبني مثل پنير تازه، شير غير پاستوريزه و بستني از شايع‌ترين منابع بروسلوز هستند و بیشترین عامل ايجاد كننده بروسلوز در انسان‌ها B. Melitensis میباشد (3). اين بيماري در بسياري از كشورهاي توسعه يافته در حيوانات تحت كنترل درآمده كه متعاقب آن سير بيماري در انسان‌ها نيز كاهش چشمگيري داشته است، ,ولي در كشورهاي در حال توسعه به خصوص نواحي مديترانه، خاورميانه، آسياي غربي و قسمتي از آفريقا و آمريكا اين بيماري نسبتاً شايع است. در كشور ما نيز به علت وجود دامپروري سنتي، زندگي و تماس مستقيم روستائيان با دام‌ها و عدم اجراي واكسيناسيون منظم دام‌ها و جداسازي و از بين بردن دام‌هاي بيمار سبب گرديده بروز اين بيماري نسبتاً زياد باشد (4).
اين بيماري از راه خوراكي، تنفسي، پوستي، چشمي و خودتلقيحي حتي از طريق جفت به انسان منتقل مي‌شود. مصرف شير تازه آلوده غير پاستوريزه و فراورده‌هاي آن يكي از متداول‌ترين شيوه‌هاي انتقال بيماري در كشورهاي آندميك است .ديگر فراورده‌هاي مصرفي حيواني به صورت خام يا بخوبي پخته نشده چون جگر، گوشت و خون خام از غذاهاي مصرفي متداول در برخي از كشورها بوده و منبع اصلي عفونت را تشكيل مي‌دهند (5) .بروز ساليانه تب مالت در مناطق مديترانه و خاورميانه بين 1 الي 78 نفر در هر صد هزار نفر جمعيت است (6 و 7). در يك مطالعه انجام شده توسط فرقاني و همكاران در استان يزد طي سال‌هاي 85 – 82، 63% مبتلایان سابقه تماس با دام را داشته‌اند، پس از تماس شايع‌ترين راه انتقال گوارشي بوده است و از نظر شغلي بالاترين فراواني مربوط به زنان خانه‌دار (30/8%) بوده است (8).
روش كار:
اين پژوهش يك مطالعه توصيفي –تحليلي مقطعي بود كه بر روي افراد مبتلا به تب مالت در طي سال‌هاي 85 و 89 در شهرستان مشگین شهر استان اردبیل انجام شد. بر اساس برنامه مراقبت كشوري تب مالت، داده‌هاي كليه موارد قطعي تب مالت از مطب‌ها، آزمايشگاه‌ها و مراكز بهداشتي درماني توسط مركز بهداشت شهرستان جمع‌آوري شد .شرط ورود افراد به مطالعه بر اساس تعريف استاندارد كشوري، يعني كليه افرادي كه داراي علائم باليني مشكوك و تيتر رايت مساوی یا بیشتر از 1/80 و همچنین تیتر آزمایش 2ME مساوی یا بیشتر از 1/40 بود. به اين ترتيب براي افرادي كه مثبت بوده و تحت درمان قرار گرفته‌اند، فرم جمع‌آوري داده‌هایی كه از قبل تهيه نموده بودیم را تكميل و پس از وارد كردن كليه داده‌ها به نرم‌افزارExcel ,SPSS16 ، با استفاده از شاخص‌هاي آمار توصيفي مورد تجزيه و تحليل آماري قرار داديم.
یافته‌ها:
در این مطالعه تعداد 362 نفر از بیمارانی که از فروردین 1385 لغایت اسفند 1389 به مدت 5 سال در مراکز بهداشتی و درمانی شهرستان مشگین شهر و بیمارستان این شهر مراجعه و با آزمایشات رایت مساوی یا بیشتر از 1/80 و همچنین آزمایش 2ME مساوی یا بیشتر از 1/40 تشخیص و تحت درمان قرار گرفته بودند بررسی شدند و با توجه به برنامه روتین کشوری که بعد از تشخیص و درمان برای تمامی بیماران فرم بررسی انفرادی تکمیل می‌شود، اقدام گردیده و اطلاعات آنها استخراج گردید و طبق این مطالعه مشاهده می‌شود که از سال 1385 موارد بروز بیماری از 101 مورد به 36 مورد در سال 1389 کاهش یافته است که حاصل نظارت و پیگیری دقیق و منظم سیستم شبکه بهداشت و درمان میباشد (نمودار شماره 1). از بین کلیه بیماران 45% افراد مؤنث و 55% مذکر بودند و همچنین 79% افراد مطالعه شده در مناطق روستایی و 21% باقیمانده در مناطق شهری زندگی می‌کنند. طبق نتایج این مطالعه 67% از بیماران با دام تماس مستقیم دارند و 33% هیچگونه تماسی ندارند و با توجه به بررسی بعمل آمده 94% افراد سابقه مصرف لبنیات دارند و فقط 6% لبنیات مصرف نمی‌کنند (جدول شماره 1).
جدول شماره 1 – متغیرهای سنی و جنسی
| جنس | محل سکونت | گروه سنی | ||||||
| مونث | مذکر | روستایی | شهری | زیر10سال | 11-30 سال | 31-50 سال | بالای 50 سال | |
| تعداد | 165 | 197 | 285 | 77 | 33 | 175 | 107 | 47 |
| درصد | 45% | 55% | 79% | 21% | 9% | 48% | 30% | 13% |
| جنس | محل سکونت | گروه سنی | ||||||
| مونث | مذکر | روستایی | شهری | زیر10سال | 11-30 سال | |||
| تعداد | 165 | 197 | 285 | 77 | 33 | 175 | 107 | 47 |
نمودار شماره 1 – تعداد موارد تب مالت از سال 89-85
نمودار شماره 2 – درصد بروز تب مالت نسبت به شغل
نمودار شماره 3 – درصد بروز تب مالت نسبت به سواد
جدول شماره 2 – اطلاعات مربوط به تیترهای آزمایشگاهی تشخیص تب مالت
| متغیر | محدوده تست رایت | درصد رایت بیماران | متغیر |
محدوده تست 2ME |
درصد 2ME بیماران |
| تست
رایت |
1/80 | 17% (60 نفر) | 2ME | 1/40 | 13% (31 نفر) |
| 1/160 | 18% (64 نفر) | 1/80 | 30% (68 نفر) | ||
| 1/320 | 5/18% (67 نفر) | 1/160 | 22% (52 نفر) | ||
| 1/640 | 21% (77 نفر) | 1/320 | 16% (38 نفر) | ||
| 1/1280 | 22.5% (79 نفر) | 1/640 | 19% (44 نفر) | ||
| 1/25600 | 4% (15 نفر) | 1/1280 | —– |
بحث:
بروز اين بيماري در جنس‌هاي مختلف و در مطالعات گوناگون متفاوت بوده است. در مطالعه ما 55% مبتلايان مذكر و 45% آنها مؤنث بودند. در مطالعه‌اي كه در كردستان انجام شده 52% موارد ابتلا را مردان و 48% آنرا زنان تشكيل مي‌دادند (13). در مطالعه‌اي كه در قزوين انجام شد بيشترين ميزان آلودگي در گروه سني 59-50 سال بود (10)، در حالیکه در مطالعه ما 13% مبتلايان را افراد در گروه سني بالای 50 سال که کمترین میزان و 48% مبتلايان را افراد 30-11 سال که بیشترین میزان است، تشكيل مي‌دهند که همانند مطالعه‌ای در كردستان است که بيشترين ميزان آلودگي در گروه سني 20-11 گزارش شده است (8). در اين مطالعه بيشتر مبتلايان در خانه‌دارها با میزان 33% و بعد از آن در دامداران به میزان 25% میباشد که در مطالعه‌اي كه در كردستان انجام شد، زنان خانه‌دار با 20/8% بيشترين مبتلايان را تشكيل مي‌دادند، همخوانی دارد (8). در مطالعه‌اي كه در ازبكستان انجام شده است، 95% افراد بيمار دامدار بودند كه مي‌تواند به دليل زياد بودن جمعيت دامدار در اين كشور باشد (11). همچنين نسبت شانس ابتلا به اين بيماري در مطالعه‌اي كه در يمن انجام شده است در جمعيت دامدار بيشتر از ساير افراد جامعه مي‌باشد (14). از لحاظ علائم آزمايشگاهي و آزمايش‌هاي تشخيصي كه در اين بيماران انجام شده است، آزمايش رايت در بيشتر مبتلايان (75%) داراي محدوده‌اي برابر 1/80 تا 1/640 بوده است، همچنين محدوده 2ME در بيشتر مبتلايان (70%) برابر 1/80 تا 1/640 بوده است، اين نتايج مطابق با نتايج مطالعات ديگر مي‌باشد كه در نقاط ديگر كشور انجام گرفته است (15و 16). در مطالعه انجام شده در استان گلستان نيز همين نتايج بدست آمده است (16) در حالي كه در مطالعه علوي و همكاران در ميان عشاير كوچ نشين خوزستان بين محدوده 2ME و گروه‌هاي سني رابطه معني‌داري مشاهده شده است (15و17). در مطالعه‌ای که در سمنان صورت گرفته از نظر گروه سنی بیشترین موارد تب مالت (22/5%) در گروه سنی 25-16 سال است که در مطالعه ما نیز بیشترین موارد (48% ) در گروه سنی 30-11 سال قرار دارند و درصد موارد در مردان مطابق مطالعه ما بیشتر از زنان میباشد و از نظر محل زندگی در مطالعه فوق 71% مبتلایان در شهرها می‌باشند و این درحالی است که 79% مبتلایان مطالعه ما در روستاها می‌باشند (18). در مطالعه حاضر بين بيماري و دامداري، تماس با دام و مصرف مواد لبني ارتباط تنگاتنگي وجود داشت كه در مطالعه كتينگاوا در تركيه (19)، شلينگ در چاد (21) و جوردي در اسپانيا (20) هم وجود داشت.
نتيجه‌گيري
نتايج اين مطالعه نشان داد كه ميزان بروز اين بيماري در سال‌هاي اخير در شهرستان مشگین شهر کاهش داشته است .همچنين در اين بيماري شغل با سن و جنس و تماس با دام و مصرف مواد لبنی ارتباط معني‌داري دارد. همچنين با توجه به اينكه بيشتر مبتلايان به بيماري در سه گروه شغلي دامدار و کشاورز و خانه‌دار مي‌باشند مي توان با آموزش در زمينه راه‌هاي پيشگيري از بيماري به اين سه گروه تعداد مبتلايان را به ميزان زيادي كاهش داد.
تشكر و قدرداني:
در پایان از لطف کلیه همکاران در دانشگاه علوم پزشکی اردبیل و شبکه بهداشت و درمان مشگین شهر بخصوص همکاران واحد مبارزه با بیماری‌های استان و شهرستان مشگین شهر کمال تشکر و قدردانی را داریم.
:References
1- Alton, GG., Jones L.M , Angus R.D , and venges J.M. Techniques for the brucella laboratory .INRA, 1988.(English)
2-Benenson AS.1995; Control of communicable disease manual. Sixteenth edition , published by American Public Health Association: Washington(English).
3 Kamal Sh, ,Sadat M, Nasaji M, Moshiri E, Shahriyari R, Azizi A -Frequency of reported cases of Brucellosis to provincehealth center from public and private sectors in Semnan 2006-2007 (Persian)
4- Gad M.O, Kambel R.A. Evaluation of brucella Enzyme Immunoassay Test in omparison with bacteriological culture and agglutination. Journal Of Infection 1998;36:197-201.
5- Wendell H.H. Modern chemotherapy for brucellosis in human. Rev of Infec Dis, Vol 12, (6), Nov-Dec 1990;87-89.(English)
- Zoghi A. Theoretical Overview on human brucellosis. 2nd National Iranian Congress ON Brucellosis- Shahid Beheshti University of Medical Sciences; 19-21 may 2007; P. 47-74. (Persian)
- Tabatabaei SM, Zahraei M, AhmadnaiH, GhotbiM, Rahimi F. Principles of disease prevention and Surveillance. 2nd Ed. Disease management center; 2007.P. 173. (Persian)
- Zeynali M, Shirzadi M. Effective Factors in the control and prevention of brucellosis in the past two decades. 2nd National Iranian Congress ON Brucellosis- Shahid Beheshti University of Medical Sciences; 19-21 may 2007; P.106-108. (Persian)
- Forghani H, NezamHoseyni SMJ. Epidemiological Survey of brucellosis in Yazd province since 2003 until 2006.2nd National Iranian Congress ON Brucellosis- ShahidBeheshti University of Medical Sciences; 19-21 may 2007; P. 106-108. (Persian)
- Hatami H. Brucellosis epidemiology. 2nd National Iranian Congress ON Brucellosis. 2007 May 19-21;Shahid Beheshti University of Medical Sciences; 2007. P. 13-36. (Persian)
- Yosefi R, Hydarbarghi Z. Results of serological and blood cultures in brucellosis patients referred to medical centers in Hamadan. 2nd National Iranian Congress ON Brucellosis- Shahid Beheshti University of Medical Sciences; 19-21 may 2007. (Persian)
- Ziaei M, Hasannamaei M, AzarkarGh, et al. Epidemiological Study of brucellosis in Khorasan Jonobi province 2005-2006.2nd National Iranian Congress ON Brucellosis- Shahid Beheshti University of Medical Sciences; 19-21 may 2007: P. 172-173. (Persian)
- Karami M, moudi S, Habibzadehkashani H, Ghanbari M, Khalilpur A, Malekzadeh R. Epidemiological study on brucellosis in Babol Province in past 8 years.2nd National Iranian Congress ON Brucellosis- Shahid Beheshti University of Medical Sciences; 19-21 may 2007: P. 201-202. (Persian)
14.Moradi GH, Kanani SH, Sofimajidpur M, Ghaderi A. Epidemiologic Survey of 3880 patients with brucellosis Kurdistan. Iran Infectious and Tropical Diseases Journal; 2006. 11: 28-32. (Persian)
15-Al-Shamahy HA, Whitty CJ, Wright SG. Risk factors for human brucellosis in Yemen: a case control study.Epidemiol Infect. 2000 Oct; 125(2):309-13
16.Sofizadeh A, Ghorbani M, Salahi R, Mansorian M. Epidemiological Study of brucellosis in kalaleh district,Golestan province, in 2003-2007.Journal of Gorganbouyeh Faculty of nursing and midwifery; 2008. 5: 8-15.(Persian)
17.CheginiSharafi A, Yarahmadi A, Saki M, et al. Prevalence of brucellosis in nomadic population of the Scholl Abad Aligoodarz region. 2nd National Iranian Congress ON Brucellosis- Shahid Beheshti University of Medical Sciences;19-21 may 2007. (Persian)
- Yosefi R, Hydarbarghi Z. Results of serological and blood cultures in brucellosis patients referred to medical centers in Hamadan. 2nd National Iranian Congress ON Brucellosis- Shahid Beheshti University of Medical Sciences; 19-21 may 2007. (Persian)
- Shahin Kamal, Seyed Mehdi Sadat Hashemi, Mohammad Nasaji Esmaeel Moshiri, Reza Shahriyari, Akbar Azizi , Frequency of reported cases of Brucellosis to province health center from public and private sectors in Semnan2006-2007, Journal of Semnan University of Medical Sciences Winter 2009. Vol. 10 No. 2;125-130(Persian)
20.Cetinkaya, F.; Nacar, M.; Aydin, T. and et al., 2006. Prevalence of brucellosis in the rural area of Kayseri, Central Anatolia,Turkey. Int J Infect Dis 2006; 10: 179-81.(English)
- Jordi, S.; Ramin, P. and Pere, G.A., 2000.seroepidemiological study of brucellosis in a rural endemic area. Microbiol Clinica 2000; 74-8.(English)
- Schelling, E.; Diguimbye, C.; Daoud, S.and et al., 2003. Brucellosis and Q-fever seroprevalences of nomadic pastoralists and their livestock in Chad. Prev Vet Med 2003; 61:279-93.(English)
Seroepidemiologic study of brucellosis in the meshkin shahr in the years 1385-1389
MoradiAsl E1,akbarzade T2, ganji A,3 goebani H 4,nasiri A5
1*Corresponding Auther:MSc in Entomology in Meshkinshahr Health Center, Ardabil university of Medical Sciences.
2 – Expert disease health network meshginshahr
3- MSc in health education and mentoring, ardabil university of medical sciences
4-Expert disease health network meshginshahr
5-Expert laboratory health network meshginshahr
Abstract
Background & objectives: Brucellosis as a zoonosis is still a public health problem in many countries such as Iran. To perform preventive, control and eradication policies about the disease, we need the exact epidemiologic information and patterns of brucellosis in our country. The purpose of this study, the prevalence of brucellosis cases in the city between 1385-1389 is Meshkin shahr.
Materials and Methods: This was a cross – sectional study was conducted in which about 362 patients with brucellosis from 1385 to 1389 were studied. The inclusion criteria of having titer 80 / 1 and more and 2ME 40 / 1 was equal to or more. The data collected from individual review forms with Shadow spss, Excel was analyzed.
Results: This study was performed in 362 patients with brucellosis. Of these, 197 patients (55%) men and 165 women (45%) and number of 77 women (21%) urban and 285 (79%) were rural. The highest incidence rates were lowest in 1385 to 101 in 1389 to about 36 people have been affected. The highest frequency of job about 33% of housewives with Agriculture and animal husbandry 25% are included. The most affected age 11-30 years of age and lowest in over 50 cases have occurred.
Conclusion: In this study, more men than women are affected and significant relationship between occupation and disease as livestock and dairy foods are with the disease there. Most rural residents are suffering from the highest levels of literacy in the elementary level and illiterate people are.
Key words: Epidemiology, brucellosis, Meshkin shahr, Iran
بررسی میزان شیوع بیماری بروسلوز(تب مالت) در مراجعین به آزمایشگاه رفرانس نیروی زمینی ارتش در طی سال‌های 1388 لغایت 1391
برای دانلود پی دی اف بر روی لینک زیر کلیک کنید
ورود / ثبت نام