نگاهی بر کاندیدیازیز دستگاه پیشابی
پیام بهزادی، الهام بهزادی
گروه میکروبشناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرقدس
اگرچه حضور مخمرهای Candida در پیشاب افراد انسانی (کاندیدوریا) معمولا از نشانه های عفونت کاندیدیازیز در دستگاه پیشابی به شمار میآید، اما بنــــدرت در افراد سالم نیز دیده میشود.
کاندیدوریا که به حضور گونه های مختلف Candida در پیشاب اتلاق میگردد، به عنوان یکی از علائم بالینی رایج در افراد مبتلا به کاندیدیازیز دستگاه پیشابی شناخته شده است. از سه دهه ی گذشته تا به امروز،عفونتهای قارچی فرصت طلب ناشی از Candida در دستگاه پیشابی افراد انسان رشد افزایشی چشمگیری داشته است.
در حال حاضر کاندیدیازیز به عنوان مهمترین عفونت قارچی فرصت طلب بیمارستانی، در سراسر جهان به حساب آمده و بیماران بستری در بخش مراقبتهای ویژه که سوندگذاری نیز شدهاند در زمره ی آماده ترین افراد برای ابتلا به عفونت کاندیدیازی دستگاه پیشابی قرار دارند. بر اساس پژوهشهای صورت گرفته، مشخص شده است که به ازای هر روز سوندگذاری در بیماران بستری شده، ۱۰% امکان ابتلای آنها به عفونتهای دستگاه پیشابی و از جمله کاندیدیازیز افزایش مییابد؛ به همین دلیل آمارهای گزارش شده از سراسر دنیا نشان دهنده ی این حقیقت است که شمار افراد مبتلا به کاندیدیازیز دستگاه پیشابی که بیش از یک هفته در بیمارستان بستری شده و سوندگذاری میشوند به صورت تصاعدی افزایش پیدا میکند. از اینرو، چند سالی است که برخی از شرکتها به صورت آزمایشی برای جلوگیری از تشکیل بیوفیلمهای Candida و یا جهت به تاخیر انداختن تشکیل آنها بر روی دیواره ی داخلی سوندها، اقدام به تولید سوندهایی نموده اند که در اجزای تشکیل دهنده ی آنها از ترکیبات ضد Candida استفاده میگردد.
کاندیدیازیز دستگاه پیشابی معمولا ناشی از مخمر Candida albicans بوده اما در دو سال اخیر، گزارشهای بیشتری از کاندیدیازیز دستگاه پیشابی توسط گونه های دیگری از Candida مانند Candida tropicalis و Candida glabrata صورت میگیرد. علت اصلی این پدیده، افزایش فزایندهای استفاده از داروی فلوکونازول گزارش شده است. همچنین، با توجه به پیشرفت دانش زیستشناسی مولکولی و نفوذ سرسام آور آن در قارچ شناسی پزشکی سبب شده است تا پژوهشگران به این حقیقت پی ببرند که تنها مخمر Candida albicans قادر به ساخت Germ tube نبوده و دو گونه ی دیگر یعنی Candida stellatoidea و Candida dubliniensis نیز دارای چنین قابلیتی میباشند. بنابراین، با گسترش دانش زیست شناسی مولکولی امکان تشخیص دقیق تر عوامل عفونتزای میکروبی وجود داشته و به دنبال آن نیز درمان قطعی میسر خواهد شد. زیرا، در حال حاضر بسیاری از قارچ شناسان به این حقیقت پی برده اند که یکی از مهمترین دلایل عدم درمان قطعی بیماریهای قارچی تشخیص نادرست و یا عدم تشخیص گونه ی قارچی است. امروزه مشخص شده است که بیماریهای عفونی قارچی که توسط گونه های مختلفی از یک جنـــس ایجاد میگردد، روشهای درمانی متفاوتی از یکدیگر دارند.
سرچشمه ها:
- بهزادی، پیام، بهزادی، الهام، میکروبشناسی محیطی، انتشارات نیکتاب، چاپ نخست، بهار ۱۳۸۶
- بهزادی، پیام، بهزادی، الهام، قارچ شناسی نوین پزشکی و مخمرهای بیماریزای فرصتطلب،
انتشارات دانش و پژوهش پارس، چاپ نخست، تابستان ۱۳۹۰ - بهزادی، پیام، بهزادی، الهام، یزدانبد، حجت، آقاپور، رقیه، اکبری چشمه، محبوبه، صالحیان عمران، جعفر، کاندیدیازیز مجاری ادراری، موضوع سخنرانی در ۲۳مین کنگره ی جامعه ی پزشکان متخصص داخلی ایران، ۲۹-۲۶ اردیبهشت ماه ۱۳۹۱
- Sobel JD, Fisher JF, Kauffman CA et al. Candida Urinary Tract Infections-Epidemiology, Clin Infect Dis; 2011; 52(6): S433-S436