تولید محصولات دارویی مشتق از خون یا پلاسمای انسانی
(قسمت سوم)
MANUFACTURE OF MEDICINAL PRODUCTS DERIVED
FROM HUMAN BLOOD OR PLASMA
علی اصغر صفری فرد
نویسنده و مدرس GMP, HSE, Cleanroom
تولید (ساخت)
مواد اولیه (آغازکننده)
ماده اولیه باید مطابق با الزامات همه مونوگراف‌های مربوط به فارماکوپه مربوطه و شرایط مندرج در پرونده مجوز بازاریابی مربوطه باشد {در صورت لزوم شامل پرونده جامع پلاسما (PMF)} این الزامات باید در قرارداد کتبی میان پایگاه خون و پالایشگر یا سازنده تعریف شده و از طریق سیستم کیفیت کنترل شود.
ماده اولیه وارداتی برای برنامه‌های ساخت قراردادی باید منطبق با الزامات مرتبط باشد.
بسته به نوع روش جمع‌آوری پلاسما (یعنی دریافت خون کامل یا آفرزیس خودکار) ممکن است به مراحل مختلفی از فرآوری نیاز باشد. همه مراحل فرآوری (به عنوان مثال سانتریفیوژ و یا جداسازی، نمونه‌برداری، برچسب زدن، انجماد) باید به‌صورت کتبی تعریف شوند.
از هر نوع اختلاط واحدها و نمونه‌ها، به‌خصوص هنگام برچسب زدن و همچنین هرگونه آلودگی، به عنوان مثال؛ هنگام برش اتصالات شیلنگ یا سیل کردن (بستن) ظروف، باید خودداری کرد.
انجماد یک مرحله مهم برای بازیابی پروتئین‌هایی (مانند فاکتورهای انعقادی) است که در پلاسما ناپایدار هستند؛ بنابراین، انجماد باید در کوتاه‌ترین زمان پس از جمع‌آوری از طریق یک روش معتبر انجام شود.
ذخیره و انتقال خون یا پلاسما در هر مرحله از زنجیره حمل و نقل به پالایشگاه باید تعریف و ثبت شود. هرگونه انحراف از دمای تعریف‌شده باید به پالایشگر اطلاع داده شود. تجهیزات واجد شرایط و روش‌های معتبر باید مورد استفاده قرار گیرند.
تأیید یا آزادسازی پلاسما برای پالایش به عنوان ماده آغازین (اولیه)
آزادسازی پلاسما از حالت قرنطینه برای پالایش فقط به‌وسیله سیستم‌ها و رویه‌هایی که کیفیت موردنیاز برای تولید محصول نهایی را تضمین می‌کنند، صورت پذیرد. توزیع پلاسما به پالایشگر یا تولیدکننده فقط باید پس از مستندسازی آن توسط مسئول فنی پایگاه خون (یا در صورت جمع‌آوری خون یا پلاسما در سایر کشورها توسط شخصی با مسئولیت‌ها و صلاحیت‌های معادل ایشان) انجام گیرد و بیانگر آن است که پلاسما برای پالایش با کلیه الزامات و مشخصات تعریف شده در قرارداد کتبی همخوانی داشته و کلیه مراحل متناسب با GMP صورت پذیرفته است.
پس از ورود به پالایشگاه، واحدهای پلاسمایی باید تحت مسئولیت مسئول فنی برای پالایش آزاد شوند. مسئول فنی باید تأیید كند كه پلاسما مطابق با الزامات همه مونوگراف‌های مربوطه و شرایط مندرج در پرونده مجوز بازاریابی مربوطه همخوانی دارد (از جمله PMF- پلاسما مستر فایل در صورت كاربرد) یا در صورت استفاده از پلاسما برای برنامه‌های پالایش قراردادی، با الزاماتی که مشخص شده‌اند.
آماده‌سازی (فرآوری) پلاسما برای پالایش
مراحل به‌کاررفته در فرآیند پالایش با توجه به محصول و تولیدکننده متفاوت است و معمولاً شامل چندین روش پالایش یا خالص‌سازی است که برخی از آن‌ها ممکن است به غیرفعال‌سازی و یا حذف آلودگی بالقوه کمک کند.
الزامات موردنیاز برای فرآیندهای تجمیع (pooling) پلاسما، نمونه‌برداری از آن‌ها و پالایش یا خالص‌سازی و غیرفعال‌سازی ویروس یا ویروس‌زدایی باید تعریف شده و کاملاً دنبال شود.
روش‌های مورد استفاده در فرآیند غیرفعال سازی ویروس باید با رعایت سختگیرانه و دقیق روش‌های معتبر و مطابق با روش‌های مورد استفاده در مطالعات معتبرسازی ویروسی انجام شود. بررسی دقیق شکست در روش‌های غیرفعال‌سازی ویروس باید انجام شود. پیروی از فرآیند تولید معتبرسازی‌شده به‌ویژه در مراحل کاهش ویروس از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا هرگونه انحراف می‌تواند باعث ریسک در سلامت محصول نهایی شود. رویه‌هایی که این ریسک را مورد توجه قرار می‌دهد باید انجام گیرند.
هرگونه پالایش یا فرآوری دوباره فقط پس از انجام یک تمرین مدیریت ریسک کیفیت و با استفاده از مراحل فرآوری طبق مجوز بازاریابی مربوطه، انجام می‌شود.
یک سیستم برای تفکیک یا تمایز قاطع میان محصولات یا واسطه‌هایی که روند کاهش ویروس را پشت سر گذاشته‌اند، از مواردی که این گونه نیستند، باید برقرار باشد.
بسته به نتیجه فرآیند مدیریت ریسک کامل (با در نظر گرفتن تفاوت‌های احتمالی در اپیدمیولوژی) تولید در کمپین‌ها شامل تفکیک واضح و روش‌های ضدعفونی معتبر تعریف‌شده باید هنگام فرآوری پلاسما یا واسطه‌ها با منشأ مختلف در همان پالایشگاه اتخاذ شود. نیاز به چنین اقداماتی باید مبتنی بر دستورالعمل‌های بین‌المللی باشد. فرآیند مدیریت ریسک باید در نظر بگیرد که آیا استفاده از تجهیزات اختصاصی در مورد برنامه‌های پالایش قرارداد ضروری است یا خیر.
برای محصولات حدواسط (میانی) که قرار است ذخیره شوند یک زمان ماندگاری بر اساس داده‌های پایداری باید تعریف شود.
نگه‌داری و حمل و نقل محصولات دارویی واسطه‌ای و نهایی در هر مرحله از زنجیره حمل و نقل باید مشخص و ثبت شود. تجهیزات واجد شرایط و روش‌های معتبر باید استفاده شوند.
کنترل کیفیت
الزامات آزمایش ویروس‌ها یا سایر عوامل عفونی باید با توجه به دانش پدیدآمده در مورد عوامل عفونی و در دسترس بودن روش‌های آزمایش مناسب و معتبر در نظر گرفته شود.
اولین مجموعه همگن پلاسما (مثلاً پس از جداسازی خمیر منجمد از مجموعه پلاسما) باید با استفاده از روش‌های آزمایشی معتبر با حساسیت و ویژگی مناسب بر طبق مونوگراف‌های فارماکوپه‌ای مربوطه آزمایش شوند.
آزادسازی محصولات میانی (واسطه‌ای) و پایانی (نهایی)
فقط دسته‌های (بچ‌های) مشتق از مجموعه پلاسمایی آزمایش شده و با نتیجه منفی برای نشانگرها یا آنتی‌بادی‌های ویروسی و مطابق با مونوگراف‌های فارماکوپه‌ای، شــــامل محدودیـــــت‌های کات- آف (cut-off limits) ویروس، مشخص و با مشخصات تأییدشده (به عنوان مثال Plasma Master File در صورت کاربرد) باید آزاد شوند.
آزادسازی محصولات واسطه‌ای در نظر گرفته شده برای فرآوری بیشتر داخلی یا تحویل به مکانی (سایت) متفاوت و آزادسازی محصولات نهایی باید توسط مسئول فنی و مطابق با مجوز بازاریابی مصوب انجام شود.
آزادسازی محصولات واسطه‌ای و نهایی مورد استفاده در برنامه‌های پالایش قراردادی باید توسط مسئول فنی بر اساس استانداردهای توافق‌شده با طرف قرارداد و رعایت استانداردهای GMP انجام شود.
نگه‌داری نمونه‌های مجموعه پلاسمایی
یک مجموعه پلاسمایی ممکن است برای تولید بیش از یک دسته (بچ) و یا محصول مورد استفاده قرار گیرد. نگه‌داری نمونه‌ها و سوابق مربوطه از هر مجموعه پلاسما باید حداقل به مدت یک سال پس از تاریخ انقضای محصول دارویی نهایی با طولانی‌ترین ماندگاری حاصل از مجموعه پلاسمایی انجام شود.
دفع زباله
روش‌های مستندی برای انبارش و دفع زباله ایمن، مواد یک بار مصرف و مردود باید وجود داشته باشد (به عنوان مثال واحدهای آلوده، واحدهای دریافتی از اهداکننده‌های آلوده، خون‌های منقضی‌شده، پلاسما، مواد واسطه‌ای یا نهایی).
تولید محصولات دارویی مشتق از خون یا پلاسمای انسانی (1)
تولید محصولات دارویی مشتق از خون یا پلاسمای انسانی (2)
پلاسما و فرآورده‌های پلاسمایی-2
برای دانلود فایل pdf بر روی لینک زیر کلیک کنید
ورود / ثبت نام