شناسايي و ارزيابي خطرات محيط كار در آزمایشگاه‌های پزشکی

شناسايي و ارزيابي خطرات محيط كار در آزمایشگاه‌های پزشکی

رزیتــا خنافری

مهندس علیرضا مــداح

 

هدف:

شناسايي و ارزيابي خطرات محیطی آزمایشگاه‌های پزشکی جهت کاهش و پیشگیری از بروز حوادث

دامنه كاربرد: كليه فرآيندها و فعاليت‌هاي آزمایشگاه

تعاريف:

خطر Hazard : هرگونه موقعيت يا منبع بالقوه بروز آسيب (مواد شيمیائی، مواد عفونی، برق، سمی، اشعه، یک کشوی باز و …) و يا تركيبي از آنها در محل انجام کار است.

ريسك Risk : شانس و احتمال اینکه به یک شخص توسط هر یک از خطرات آسیب وارد شود با لحاظ شدت آسیب.

ريسك قابل تحمل Tolerable Risk : ريسكي است كه با در نظر گرفتن الزامات قانوني و مقررات داخلي، وضعيت مالي و عملياتي آزمایشگاه قابل قبول باشد.

حادثه Accident : اتفاق يا واقعه ناخواسته كه منجر به فوت، بيماري، جراحت، صدمه و خسارات تجهيزاتي، ساختماني، زيست محيطي و يا تركيبي از آنها گردد.

ریسک خطر پذیری RPN : (Risk Priority Number)

میزان احتمال شناسائی حادثه × احتمال وقوع حادثه × شدت اثر (ميزان خسارات)= RPN

وضعيت غيرعادي : انجام کار در محل‌هاي خارج از آزمایشگاه مانند نمو نه‌گیری خارج از مرکز

وضعيت اضطراري : وضعيت‌هاي پيش‌بيني نشده و خــارج از كنترل در فعاليت‌هاي عادي و غيرعادي

مواد خطرناك : مواد قابل انفجار، قابل اشتعال، سمي، راديواكتيو، سوزاننده، خورنده، سرطان‌زا و آلاينده‌هاي بيولوژيك

طرف‌هاي ذينفع : فرد يا گروهي كه بر عملكرد آزمایشگاه تأثيرگذاشته و يا از آن تأثير مي‌پذيرند.

مانند: کارکنان، مراجعین، آزمایشگاه‌های پزشکی، سازمان‌های بیمه‌گر، پزشکان و دانشگاه‌ها

 

معيارهاي ارزيابي:

معمولاً از سه معیار جهت ارزیابی میزان ریسک پذیری خطرات استفاده می‌شود و RPN (ميزان ريسك پذيري خطرات) هر بخش در جدول شناسايي خطرات/ جنبه ریسک تعیین می‌گردد.

1. احتمال وقوع: عبارت است از ميزان آمادگي شناسايي خطر قبل از وقوع، که بر اساس فواصل زماني بروز يك خطر بدست می‌آید. این اطلاعات از طریق سوابق حوادث و اتفاق بدست می‌آید.

امتیاز 1: (بسیار ضعیف و نامحتمل) در هر سال / هرچند سال، يكبار اتفاق مي‌افتد.

امتیاز 2: (ضعیف و نا محتمل) در هر سال يكبار اتفاق مي‌افتد.

امتیاز 3: (متوسط و کمی محتمل) در هر چند ماه يكبار اتفاق مي‌افتد

امتیاز 4: (قوی و بسیار محتمل) در هر ماه يكبار اتفاق مي‌افتد.

 

2. شدت اثر: بر اساس ميزان خسارات و دوام اثر و وضعيت‌هاي قانوني درجه بندي مي‌گردد.

درجه 1: الزام قانوني نداشته، دوام اثر بر سلامت انسان ناچيز بوده، خسارات مالي تا 1.000.000 ريال باشد.

درجه 2: الزام قانوني نداشته، وخامت و دوام اثر قابل جبران بوده، بر سلامتي انسان آثار مشهودي بر جا مي‌گذارد. خسارات مالي تا 10.000.000 ريال

درجه 3: الزام قانوني داشته، وخامت و دوام اثر جدي بوده و جبران خسارات و صدمات وارده در زمان زيادي قابل جبران است، باعث نقص عضو دائم مي‌شود. خسارات مالي تا 100.000.000 ريال

درجه 4: الزام قانوني داشته، وخامت و دوام اثر غير قابل جبران بوده، باعث فوت مي‌شود. خسارات مالي تا 320.000.000 ريال و بالاتر

 

3. احتمال تشخیص یا کشف حادثه قبل از وقوع : چنانچه حادثه قابل کشف و قابل اجتناب باشد (مثل فرو رفتن پا در چاهک بدون محافظ) کمترین نمره (1) و چنانچه غیر قابل کشف و خارج از کنترل شخص باشد (مثل برخورد جسم پرتاب شده به شخص) بالاترین نمره (4) در نظر گرفته می‌شود.

احتمال کشف و شناسائی حادثه و اجتناب از آن زیاد است                                       نمره 1

احتمال کشف و شناسائی حادثه و اجتناب از آن با کمی دقت امکان پذیر است              نمره 2

احتمال کشف و شناسائی حادثه و اجتناب از آن دشوار است                                     نمره 3

احتمال کشف و شناسائی حادثه و اجتناب از آن امکان پذیر نیست                              نمره 4

 

محاسبه ميزان ريسك پذيري حالت خطر (RPN)

نمره اولويت ريسك ( R.P.N ) شامل:

 شدت ( Severity ) × وقـوع (Occurrence) ×  تشخیص (Diagnosis) = [ميزان ريسك پذيري (RPN)]

 

 

که نتیجه به دست آمده از فرمول بالا، ميزان ريسك پذيري حالت خطر را نشان مي‌دهد.

محدوده محاسبه شده RPN ميزان

ريسك پذيري

اقدام پیشگیرانه لازم
64    ≥   RPN  ≤    27 شديد نیازمند صدور اقدام پیشگیرانه جهت تحت کنترل در آوردن خطرات و تعیین اهداف، برنامه و شاخص‌های کنترلی می‌باشند
26      RPN    17 متوسط نیازمند صدور اقدام پیشگیرانه و آموزش کارکنان هر بخش می‌باشند و کارکنان ملزم به استفاده از لوازم ایمنی می‌باشند.
16      RPN     1 کم نیازمند توجیه و آگاه سازی کارکنان هر بخش می‌باشند

 

توجه: بخش استاندارد سازی با همکاری مدیر فنی برای RPN های بین 17 تا 64 اقدام پیشگیرانه لازم را تعیین می‌نمایند و کلیه مسئولان بخش‌ها ملزم به اجرای اقدامات پیشگیرانه برای بخش‌های کاری تعریف شده می‌باشند.

برای RPN های کم و متوسط، مدیر فنی و مسئولان بخش‌ها باید توصیه‌های لازم را به کارکنان متذکر شوند.

 

شرايط عادي :

  • جنبه‌ها و خطرات مرتبط با هر يك از عمليات و فعاليت‌هاي آزمایشگاه در حالت عادي توسط بخش‌های فنی، استاندارد سازی و مسئول ایمنی شناسايي مي‌گردد.
  • جنبه‌ها و خطرات شناسايي شده بر اساس معيارهاي ذکر شده در جدول شناسايي و ارزيابي خطر با در نظر گرفتن سوابق فعاليت‌ها، حوادث اتفاق افتاده، اطلاعات و استانداردها و… آنالیز و ارزیابی می‌گردند.
  • رتبه ارزيابي انتخاب شده، براي هر يك از معيارهاي احتمال وقوع، شدت و اثر تعيين، و مقادير عددي بدست آمده از حاصل ضرب آن، به عنوان درجه خطر يا پيامد ثبت مي‌شود.
  • فهرست نهائي جنبه‌ها و خطرات با رعايت ترتيب درجه پيامد آنها توسط واحد استاندارد سازی مستند مي‌گردد. اين فهرست در گروهي متشكل از مسئول استاندارد سازی؛ مدیر فنی و با نظرخواهی از مسئولان بخش‌ها تعیین می‌شود و در هر دوره با توجه به امكانات مالي، تجاري، تجهيزاتي، الزامات قانوني، الزامات مشتريان بر اساس قراردادها و حد ريسك‌هاي قابل تحمل آزمایشگاه تعيين مي‌گردد.
  • براي خطرات و جنبه‌هايي كه بالاتر از حد ريسك قابل تحمل سازمان قرار دارند، اهداف و برنامه‌هاي لازم در چشم‌انداز آزمایشگاه تعريف و اجرا مي‌شوند. اين برنامه‌ها توسط واحد استاندارد سازی هر آزمایشگاه تدوين و پس از اعلام نظر مدير فنی، جهت تصويب به مدير ارشد آزمایشگاه ارائه مي‌گردد.

شرايط غيرعادي

  • با توجه به درخواست مشتريان، سازمان موظف است قبل از انجام فعالیت‌های خارج از مرکز موارد ايمني و بهداشت را با مسئولين ذيربط آن مرکز هماهنگ نمايد.
  • در صورت عدم وجود مسئولين آگاه و مرتبط در زمينه ايمني و بهداشت، مسئول ایمنی در آزمایشگاه شخصاً كليه موارد را بررسی نموده و در صورت نیاز حتماً موارد را با مرکز مربوطه هماهنگ نماید.

شرايط اضطراري

مدیر فنی بلافاصله تمامي موارد اضطراري محل کار را با مسئولين بخش هماهنگ مي‌نمايد و توصیه‌های لازم را به آنان متذکر می‌شود.

مروری بر مشکلات جامعه آزمایشگاهیان کشور در حوزه آزمایشگاه‌های اورژانس بیمارستانی

نکته‌هایی درباره‌ی QC خالی

تدوين طرح كسب و كار براي آزمايشگاه

 

برای دانلود پی دی اف بر روی لینک زیر کلیک کنید

پاسخی قرار دهید

ایمیل شما هنوز ثبت نشده است.

slot deposit qris