سندرم آنتی‌فسفولیپید در بارداری
محمد کوهستانی، کارشناسی ارشد فیزیولوژی
محمدرضا بلوری، دکترای ایمونولوژی
سردار شریف‌زاده، دکترای بیوشیمی بالینی
در مقاله‌ی شماره‌ی قبل اشاره شد که سندرم آنتی‌فسفولیپید (APS)، یک بیماری خودایمنی اکتسابی است که می‌تواند منجر به انعقاد خون مکرر در عروق بدن و عوارض بارداری مانند سقط، تولد نوزاد نارس و مرده‌زایی شود. در این مقاله قصد داریم اثرات ابتلا به این سندرم را در بارداری بررسی نماییم. همان‌طور که در مقاله‌ی قبل هم خاطرنشان شد، این سندرم منجر به انعقاد خون شده و موجب مواردی ازجمله سقط مکرر، از دست دادن جنین، نارسایی جفت و پره‌اکلامپسی و عوارض بالینی در زنان باردار مبتلا به این سندرم گردد.
در مطالعات مختلف نشان داده شده است که این عوارض، نتیجه‌ی ترومبوز در مبتلایان به این سندرم می‌باشد. نکته‌ی مهمی که باید موردتوجه قرار گیرد، این است که ممکن است فرد باردار، سابقه‌ی ترومبوز هم نداشته باشد و دچار عوارض بارداری سندرم آنتی فسفولیپید شود.
معیارهای تشخیص عوارض بارداری مرتبط با سندرم آنتی‌فسفولیپید:
1: یک مورد و یا بیشتر از مرگ بدون دلیل جنین در هفته‌ی دهم و یا بالاتر از هفته‌ی 10 بارداری که نرمال بودن شکل ظاهری و مرفولوژیک جنین توسط سونوگرافی و یا معاینه‌ی فیزیکی تأیید شود.
بطور کلی مطالعات نشان می‌دهد که حدود 10 الی 15 درصد از بارداری‌ها در جمعیت نرمال، منجر به سقط جنین می‌شود که عمدتاً قبل از هفته‌ی هشتم بارداری اتفاق می‌افتد، اما بعد از هفته‌ی هشتم، میزان ریسک سقط به‌شدت کاهش می‌یابد (حدود 3%). عمده‌ترین دلیل برای سقط‌های خودبه‌خودی در جمعیت نرمال، ناهنجاری‌های کروموزومی شناخته شده است که به‌طور عمده در 3ماهه‌ی اول، منجر به سقط می‌شوند؛ امّا بعد از 3ماهه‌ی اول، میزان سقط در اثر ناهنجاری‌های کروموزومی به‌شدت کاهش یافته و سایر عوامل مرتبط با سقط، مانند سندرم آنتی‌فسفولیپید افزایش می‌یابد.
بر اساس مطالعاتی که صورت گرفته است، مرگ جنین از اختصاصی‌ترین علائم سندرم آنتی‌فسفولیپید است.
در مطالعات نشان داده شده است که تیتر بالای دو اتوآنتی‌بادی آنتی‌کاردیولیپین (aCL) و آنتی‌بتا2 گلیکوپروتئین I (aβ2GPI) باعث افزایش 3 تا 5 برابری در مرگ زودرس جنین[1]–[2] (هفته 20 به بعد) در مادران باردار می‌شود.
2: یک و یا بیشتر از مرگ جنین که مرفولوژی نرمال دارد، قبل از هفته‌ی 34 بارداری به‌دلیل:
الف) تشخیص پره‌اکلامپسی و یا پره‌اکلامپسی شدید بر پایه‌ی تعریف استاندارد و یا
ب) براثر تشخیص نارسایی‌های جفت
پره‌اکلامپسی مسئله‌ی تقریباً رایجی در بارداری‌ها است که تخمین زده می‌شود حدود 5 الی 10 درصد از کل بارداری‌ها مبتلا به پره‌اکلامپسی باشند. اما این آمار ابتلا در زنان باردار مبتلا به سندرم پره‌اکلامپسی بیشتر است و حدود نیمی از زنان باردار مبتلا به سندرم آنتی‌فسفولیپید دارای فرم شدید پره‌اکلامپسی می‌باشند. تاکنون مطالعات زیادی نشان داده‌اند که ارتباط معنی‌داری بین وجود آنتی‌بادی‌های ضد فسفولیپید و پره‌اکلامپسی در زنان باردار وجود دارند. در جداول زیر به معیار تشخیصی پره‌اکلامپسی اشاره شده است:
جدول 1
| Systolic blood pressure | Diastolic blood pressure | protein/24-h urine | Protein/creatinine(mg/dL) | urine dipstick protein | ||
| پره‌اکلامپسی[3] | ≥140 mmHg | ≥90 mmHg | فشارخون بالا باید دو بار به فاصله 4 ساعت بالا باشد (بعد از هفته 20) | ≥300 mg | ≥0.3 | +1 |
جدول 2
| Systolic blood pressure | Diastolic blood pressure | Thrombocytopenia | renal insufficiency | Other clinical manifestation | ||
|
پره‌اکلامپسی فرم حاد |
≥160 mmHg
|
≥110 mmHg | فشارخون بالا باید دو بار به فاصله‌ی 4 ساعت بالا باشد (بعد از هفته‌ی 20) | platelet count <100,000/μL | creatinine concentration >1.1 mg/dL | Pulmonary edema |
درنهایت در مورد ابتلای زنان باردار به این سندرم باید توجه نمود که درمان‌های پیشگیری‌کننده و رعایت نکات بهداشتی در بارداری، برای اجتناب از عوارض این سندرم نظیر پره‌اکلامپسی بسیار ضروری است.
کلیدواژه:
سندرم آنتی‌فسفولیپید، اتوآنتی‌بادی، انعقاد خون، عوارض بارداری، بیماری خودایمن، نفروپاتی
References:
- Meroni, P.L., et al., Pathogenesis of antiphospholipid syndrome: understanding the antibodies. Nat Rev Rheumatol, 2011. 7(6): p. 330-9.
2. Merrill, J.T. and R.A. Asherson, Catastrophic antiphospholipid syndrome. Nat Clin Pract Rheumatol, 2006. 2(2): p. 81-9.
3. Hughes, G.K., Munther Hughes Syndrome: Highways and Byways. Springer Science & Business Media.: Springer Science & Business Media.
4. Erkan, D. and M.D. Lockshin, New approaches for managing antiphospholipid syndrome. Nat Clin Pract Rheumatol, 2009. 5(3): p. 160-70.
5. de Laat, B., K. Mertens, and P.G. de Groot, Mechanisms of disease: antiphospholipid antibodies-from clinical association to pathologic mechanism. Nat Clin Pract Rheumatol, 2008. 4(4): p. 192-9.
6. Tong, M., C.A. Viall, and L.W. Chamley, Antiphospholipid antibodies and the placenta: a systematic review of their in vitro effects and modulation by treatment. Hum Reprod Update, 2015. 21(1): p. 97-118.
7. Sciascia, S., et al., Diagnosing antiphospholipid syndrome: ‘extra-criteria’ manifestations and technical advances. Nat Rev Rheumatol, 2017. 13(9): p. 548-560.
8. Ortona, E., et al., Vimentin/cardiolipin complex as a new antigenic target of the antiphospholipid syndrome. Blood, 2010. 116(16): p. 2960-7.
9. Granados, J., et al., Relationship of anticardiolipin antibodies and antiphospholipid syndrome to HLA-DR7 in Mexican patients with systemic lupus erythematosus (SLE). Lupus, 1997. 6(1): p. 57-62.
[1]Still birth: به مرگ جنین پس از هفته‌ی 24-20 بارداری گفته می‌شود.
[2]Miscarriage (spontaneous abortion): به مرگ جنین قبل از هفته‌ی 24-20 بارداری گفته می‌شود.
باید توجه داشت تعاریف بالا در کشورهای مختلف از نظر هفته‌ی بارداری متفاوت است.
[3]Preeclampsia
عوامل عفونی دخیل در ناباروری و سقط جنین در انسان
عوامل عفونی دخیل در ناباروری و سقط جنین در انسان (2)
برای دانلود پی دی اف برروی لینک زیر کلیک کنید
ورود / ثبت نام