آزمایشگاه و بالین
سرطان پستان در مردان
دکتر محسن منشدی
آزمایشگاه تشخیص طبی دکتر منشدی
www.manshadilab.com
manshadi@hotmail.com
سرطان پستان در مردان
تصور بر این است که سرطان پستان یک بیماری مخصوص زنان باشد، حال آنکه می‌تواند در مردان هم مشاهده شود. بروز سرطان پستان در مردان خیلی کمتر از زنان است، حدود یک مورد در هر صد هزار مرد در انگلستان (350 تا 400 مورد) در سال است. در قسمت کوچکی از بافت پشت نوک پستان مردان رشد می‌کند. شایع‌ترین علامت آن توده سفت و بدون درد در یکی از پستانها می‌باشد. گرچه شایع‌ترین توده‌های پستانی در ژنیکو ماستی دیده می‌شود. این حالت شایع، غیر سرطانی است و در آن بافت پستانی مردان شروع به بزرگ شدن می‌کند. سرطان پستان در آقایان می‌تواند سبب بروز مشکلاتی در نوک پستان از جمله فرو رفتگی نوک پستان و یا ایجاد ترشحات در آن شود.
اگر فردی به وجود توده‌ای در پستان خود شک کند یا اینکه مشکلاتی از قبیل ترشح از نوک پستان داشته باشد، با اینکه بروز این نشانه ها تنها بدلیل سرطان پستان نیست، اما باید توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد.
نشانه‌ها
مهمترین نشانه سرطان پستان در مردان، وجود یک توده سفت در یکی از پستانها است. این توده غالبا بدون درد است. توده معمولا زیر نوک پستان، اطراف ناحیه تیره رنگ آن قرار دارد. گرچه در بیشتر موارد، توده‌های پستانی شایعی در ژنیکوماستی دیده می‌شود که غیر سرطانی است و در آن بافت پستان شروع به رشد می‌کند.
نشانه‌های با شیوع کمتر در سرطان پستان مردان عبارتند از:
- فرو رفتگی نوک پستان
- سفت و ملتهب شدن نوک پستان که به نظر دردناک می‌آید ( زخم نوک پستان )
- ترشح مایع از نوک پستان
نشانه‌های پیشرفت بیماری
نشانه‌های دیگر معمولا هنگامی ظاهر می‌شوند که سرطان از پستان به سایر اندام های بدن، مانند استخوان‌ها، کبد یا ریه‌ها سرایت کرده باشد. به این حالت ” سرطان متاستاتیک پستان ” گفته می‌شود. نشانه‌های سرطان متاستاتیک پستان شامل موارد زیر می باشد:
- درد استخوان
- تورم غدد لنفاوی، معمولا در زیر بغل یا اطراف آن
- تنگی نفس
- احساس غیر معمول خستگی در تمام اوقات
- احساس بیماری ( تهوع )
- خارش پوست توام با یرقان (زرد شدن پوست و بافت سفید رنگ چشم‌ها )
هر گاه بیمار وجود توده‌ای را در پستان خود احساس کرد و یا مشکلاتی را در نوک پستان خود مانند فرورفتگی، زخم و یا ترشح مشاهده نمود، باید توسط پزشک معاینه شود. این نشانه‌ها قطعا ناشی از سرطان نیستند ولی بایستی مورد بررسی قرار گیرند.
علل
علت ایجاد سرطان پستان درمردان معلوم نیست، اما عوامل شناخته شده‌ای که باعث افزایش شانس ابتلا به سرطان می‌شوند، عبارتند از:
- سن: بیشتر در مردان بالای 60 سال
- وجود سابقه خانوادگی سرطان پستان ( در مردان یا زنان خانواده )
- چاقی: اندکس توده بدنی (BMI ) 30 یا بیشتر از آن
سن
مانند بیشتر سرطان‌ها، در اینجا هم افزایش سن در مردان، احتمال ابتلا به سرطان پستان را بالا می‌برد. بیشتر موارد در سنین 60 تا 70 سالگی تشخیص داده می‌شوند. بروز این بیماری در جوانان نادر است.
ژنتیک و سابقه خانوادگی
جهش ژنتیکی، یک تغییر دائمی در توالی نوکلئوتیدهای تشکیل دهنده‌ی یک ژن در DNA است. متعاقب این تغییر، یک یا چند مورد از فرآیندهای بدن، عملکرد درست خود را از دست می‌دهند. تعدادی جهش ژنتیکی شناخته شده‌اند که موجب افزایش بروز خطر سرطان پستان می‌شوند. شاخص‌ترین جهش شناخته شده، جهش BRCA2 است. در حدود یک یا دو مورد از هر 10 مورد تشخیص این بیماری، عامل ایجاد سرطان پستان در مردان، ژنهای معیوب است.
همچنین بر اساس شواهد موجود، سرطان پستان می‌تواند در مردان خانواده‌هایی که بخصوص بستگان درجه اول آنها مانند مادر یا خواهرشان مبتلا به سرطان پستان بوده‌اند، بوجود آید. پزشک متخصص ممکن است بررسی ژنهای معیوب که عامل ایجاد سرطان پستان در مردان هستند، را درخواست کند.
استروژن
شواهدی وجود دارد که نشان می دهد مقادیر بالای استروژن یا تماس طولانی مدت با آن می تواند خطر ابتلای به سرطان پستان را در مردان افزایش دهد. در مقایسه با خانمها، مردان دارای مقادیر کمتری از استروژن هستند اما در برخی شرایط این مقدار افزایش پیدا می‌کند که عبارتند از:
- هورمون درمانی: انواع صناعی استروژن که غالبا برای معالجه سرطان پروستات کاربرد دارد و همچنین تجویز آن به بیماران دوجنسی که در حال تغییر از جنس مذکر به جنس مونث هستند.
- چاقی: مردان چاق نسبت به افراد با وزن طبیعی، دارای مقادیر بیشتری از استروژن هستند.
- سیروز: یک آسیب کبدی است که اغلب به علت مصرف طولانی مدت الکل حادث می‌شود.
همچنین مردان به بیماری ژنتیکی نادری به نام سندرم “کلاین فلتر” مبتلا می‌شوند. این یک بیماری مادرزادی در پسرهاست که در آن بدن فرد مبتلا تستوسترون کمتری نسبت به افراد غیربیمار تولید می‌کند. از آنجا که معمولا تستوسترون به محدودسازی اثر هورمون استروژن کمک می‌کند، در نتیجه شانس ابتلا به سرطان پستان در مردان مبتلا به سندرم کلاین فلتر، نسبت به مردان معمولی بیشتر است.
مخاطرات شغلی
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد مردانی که در محیط‌های گرم کار می‌کنند دو برابر افرادی که در محیط‌های خنک‌تر کار می‌کنند به سرطان پستان مبتلا می‌شوند. محیط‌هایی که باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان می‌شوند عبارتند از:
- کار کردن در مجاورت کوره‌ها
- کارخانه فولاد
- کارخانه نورد فولاد
- کارخانه‌های خودروسازی
پیش‌فرضی که به توضیح ارتباط بین محیط کاری و افزایش خطر ایجاد سرطان پستان کمک می‌کند این است که گرمای بیش از حد ممکن است به بیضه‌ها آسیب برساند و این امر منجر به افزایش سطح استروژن شود. فرضیه دیگر این است که کارکردن در محیط‌های گرم معمولا مستلزم تماس با برخی مواد شیمیائی خاصی است که ممکن است خطر ایجاد سرطان پستان در مردان را افزایش دهد.
میزان سرطان پستان به شکلی غیر عادی در مردانی که در صنایع عطر و صابون سازی کار می‌کنند بیشتر است. این نسبت هفت برابر بیشتر از افراد عادی جامعه است. دلیل این افزایش هنوز معلوم نیست. به نظر می‌رسد تماس با برخی مواد شیمیائی خاص، دلیل اصلی این موضوع باشد، اما هنوز این مطلب به اثبات نرسیده است.
تشعشع
قرار گرفتن درمعرض تشعشعات، خطر بروز سرطان پستان در مردان را افزایش می‌دهد. تحقیقات نشان داده است افرادی که دوره‌های پرتودرمانی (با استفاده از پرتوهای X پر انرژی برای ازبین بردن سلولهای سرطانی) در قسمت بالای سینه دریافت کرده‌اند، هفت برابر بیشتر از افراد عادی جامعه به سرطان پستان مبتلا می‌شوند.
تشخیص
اگر در شخصی علائم سرطان پستان مانند توده سفت و بدون درد در یکی از پستانها مشاهده شود، پزشک باید به دقت آن را معاینه کند. همچنین پزشک حین معاینه سایر علائم احتمالی سرطان پستان در مردان مانند وجود غدد لنفاوی متورم را مورد بررسی قرار دهد و انجام تستهای تشخیصی جهت بررسی احتمال ابتلای شخص به سرطان پستان را درخواست نماید. این تست ها شامل موارد زیر هستند:
ماموگرام
ماموگرام نوعی عکس‌برداری با پرتو X است که برای کمک به تشخیص وجود تغییرات احتمالی ناشی از وجود سرطان در بافت پستان بکار می‌رود. حین فرایند ماموگرافی، کارشناس رادیوگرافی یک پستان را ما بین دو صفحه اشعه X قرار می‌دهد. این امر دردناک نیست، اما اگر بیمار احساس ناراحتی کرد باید کارشناس رادیولوژیست را از آن مطلع سازد. هرگاه پستان در موقعیت مناسبی قرار گیرد، تصویر حاصله از ماموگرافی، تصویر روشنی از درون پستان خواهد بود. این عمل بر روی پستان دیگر نیز انجام می‌شود.
سونوگرافی
در اسکن اولتراسوند از امواج صوتی با فرکانس بالا جهت تولید تصویری از درون پستان استفاده می‌شود، این روش همانند روشی است که در سونوگرافی برای مشاهده جنین داخل شکم بکار می‌رود. در این روش یک پروب سونوگرافی یا حسگر بر روی پستانها قرار می‌گیرد تا تصویر درون پستانها بر روی یک مونیتور مشاهده گردد. این تصویر وجود هر گونه توده یا مورد غیرطبیعی احتمالی در پستانها را مشخص می‌کند.
بیوپسی
در مواقعی که نتیجه حاصل از ماموگرافی یا سونوگرافی بیانگر وجود توده یا موارد غیرطبیعی در پستانها باشد، ممکن است انجام بیوپسی در خواست شود. بیوپسی تستی است که می‌تواند وجود سرطان پستان در مردان را تایید و یا رد کند. این کار مستلزم برداشت نمونه‌ای از بافت مشکوک به سرطان و بررسی آن در آزمایشگاه برای جستجوی سلولهای سرطانی است. نوعی از بیوپسی تحت عنوان بیوپسی عمقی معمولا برای تشخیص سرطان پستان در مردان توصیه می‌شود. معمولا این نوع بیوپسی می‌تواند شروع انتشار سرطان از پستان به بافتهای اطراف را نشان دهد. حین بیوپسی عمقی، یک بیحسی موضعی برای بیحس کردن پستان انجام می‌شود. یک سوزن تو خالی برای خارج کردن مقداری از نمونه‌های بافتی کوچک از توده پستان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورت اثبات وجود سرطان، امکان بررسی حضور پروتئینهای خاصی موسوم به گیرنده‌های استروژن بر روی سطح سلولهای سرطانی وجود دارد. این موضوع از این جهت حائز اهمیت است که در صورت وجود گیرنده‌های استروژن (که در نیمی از موارد هم وجود دارند )، امکان درمان سرطان با هورمون‌درمانی وجود خواهد داشت.
از آنجائی که سرطان پستان در مردان به ندرت ایجاد می‌شود، حتی در مردانی که در گروه‌های پرخطر قرار داشته باشند، مانند کسانی که سابقه خانوادگی سرطان پستان دارند و یا کسانی که سابقه پرتو نگاری دارند، غربالگری روتین توصیه نمی‌شود.
مرحله‌بندی
پس از تشخیص سرطان پستان، تیم درمان‌کننده بایستی اطلاعاتی راجع به مرحله سرطان بدست آورند. مرحله‌بندی مکانیسمی است که برای تشریح انتشارسرطان از منشاء بکار می‌رود. اگر سرطان پستان در مرحله اولیه تشخیص داده شود ممکن است قابل درمان باشد. چنانچه سرطان در مراحل بعدی تشخیص داده شود درمان فقط برای کنترل علائم و کاهش سرعت روند سرطان می‌تواند بکار گرفته شود. متاسفانه بیش از 40 درصد سرطانهای پستان در مردان در مرحله انتهایی تشخیص داده می‌شوند.
در برخی موارد مردان با نوعی از سرطان پستان بنام کارسینوم مجرایی ( DCIS ) تشخیص داده می‌شوند و به این معنی است که سلولهای سرطانی در مجاری پستان قرار گرفته‌اند و قادر به انتشار نمی‌باشند. اگر DCIS درمان نشود می‌تواند پس از یک دوره ی زمانی، منجر به بروز سرطان پستان مهاجم شود.
کنار آمدن با تشخیص
گفتن اینکه شخص مبتلا به سرطان پستان است می‌تواند طیف وسیعی از حالات مانند شوک، وحشت، پریشانی و در برخی موارد احساس شرم را ایجاد کند. اکثراً فکر می‌کنند که سرطان پستان مختص زنان است، لذا این موضوع می‌تواند پذیرش نتایج حاصل از تشخیص را با مشکل مواجه نماید.
احساس گوشه‌گیری و تنها بودن در مردان مبتلا به سرطان پستان شایع است. شاید به این دلیل باشد که توصیه و حمایت برای مردان مبتلا به سرطان پستان، بویژه درمقایسه با شرایط مشابه برای زنان، کمتر است. گاهی اوقات مردانی که در چنین شرایطی قرار می‌گیرند افسرده می‌شوند. چنانچه در خلال یک ماه گذشته فرد احساس خوبی نداشته و به مدت طولانی از فعالیتهای روزمره خود لذتی نبرد ممکن است افسرده شده باشد، در آن صورت بایستی توسط پزشک معالج تحت درمان قرار گیرد. در این موقعیت، طیفی از درمانهای موثر مانند دارو و مشاوره که می‌تواند به کاستن احساس افسردگی کمک کند وجود دارد. حرف زدن با سایر مبتلایان به این بیماری، می‌تواند روش مناسبی برای درمان این افسردگی باشد.
درمان
در اغلب موارد، برای خارج کردن توده سرطانی همراه با بخشی از پستان، جراحی انجام می‌شود. این روش ممکن است با یک دوره طولانی مدت درمان دارویی (مهار هورمون معمولاً با تاموکسیفن) نیز همراه باشد. تاموکسیفن کمک می‌کند تا اثر هورمون‌هایی که محرک رشد سلولهای سرطانی در بافت پستان شناخته شده‌اند، مهار شود. با این کار از بازگشت سرطان جلوگیری می‌شود و در برخی موارد، ممکن است از پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی به همین منظور استفاده شود.
درمان سرطان پستان در مردان به میزان زیادی بستگی به میزان گسترش سرطان دارد. بیشتر مراکز درمانی از تیم‌های متشکل از چند متخصص بهره می‌برند. این تیم‌ها متشکل از متخصصینی هستند که با یکدیگر برای اتخاذ بهترین روش درمانی همکاری می‌کنند. انتخاب بهترین روش درمانی اغلب کار دشواری است. تیم درمانی بهترین انتخاب را برای درمان ارائه می‌دهد اما باز هم تصمیم نهایی با بیمار است. درمان توصیه شده بستگی به میزان گسترش سرطان دارد. اگر سرطان بطور وسیعی به بافت خارج از پستان منتشر نشده باشد، ممکن است درمان کامل امکان‌پذیر باشد. در چنین شرایطی معمولا جراحی برای خارج کردن پستان آسیب دیده توصیه می‌شود. غالبا متعاقب جراحی، پرتودرمانی، هورمون‌درمانی و یا شیمی‌درمانی برای کمک به پیشگیری از عود سرطان انجام می‌شود.
اگر سرطان به اندامهای دیگر خارج از پستان مانند ریه‌ها انتشار یافته باشد، درمان کامل امکان پذیر نخواهد بود. به هرحال هورمون‌درمانی و شیمی‌درمانی می‌توانند برای تخفیف علائم و کاهش سرعت انتشار سرطان مورد استفاده قرار گیرند.
چشم‌انداز
چشم‌انداز سرطان پستان در مردان به خوبی زنان نیست. علت آن نقص اطلاع‌رسانی در این زمینه و زمان طولانی‌تر تشخیص آن است. میزان زنده ماندن در سرطان پستان مردان، تا حد زیادی به میزان انتشار سرطان قبل از تشخیص بیماری، بستگی دارد. درمان سرطان پستان تشخیص داده شده در مرحله اولیه می‌تواند غالباً موفقیت‌آمیز باشد، اما درمان موثردر سرطانی که به بافتهای خارج از بافت پستان گسترش پیدا کرده، سخت‌تر است. متاسفانه در بیشتر موارد، این سرطان زمانی تشخیص داده می شود که شروع به انتشار کرده است.
www. nhs.uk
2015/03/24
سرطان سینه (قسمت اول)
سرطان پروستات
برای دانلود پی دی اف بر روی لینک زیر کلیک کنید
ورود / ثبت نام