سرطان سینه
(قسمت اول)
دکتر محسن منشدی
آزمایشگاه تشخیص طبی دکتر منشدی
manshadi@hotmail.com
www.manshadilab.com
سرطان سینه چیست؟
سرطان‌های سینه، تومورهای بدخیمی هستند که از رشد کنترل نشده سلول‌ها در سینه بوجود می‌آیند. این سرطان‌ها در مرحله اول در مجراهای انتقال دهنده شیر که در دوران شیردهی، شیر را به نوک پستان منتقل می‌کنند و در درجه دوم در لوبول‌های سینه که غدد تولید کننده شیر هستند، بوجود می‌آیند.
هر مورد سرطان سینه ویژگی‌های اختصاصی خود را دارد. برخی دارای رشد آهسته می‌باشند، در حالیکه برخی دیگر می‌توانند حالت تهاجمی داشته باشند، بعضی از آنها حساس به هورمون‌های استروژن و پروژسترون هستند، در حالیکه برخی دیگر می‌توانند پروتئین‌های خاصی را بیش از حد بیان کنند. ویژگی‌های سرطان سینه می‌توانند برروی انتخاب نوع درمان و توانایی بالقوه بازگشت و عود سرطان تأثیر بگذارند.
هر سال در تعداد بیشتری از بانوان در ایالات متحده نسبت به سایر سرطان‌ها، سرطان سینه تشخیص داده می‌شود که البته در این مورد سرطان پوست مستثنی است. گزارش انجمن سرطان آمریکا (ACS) در سال 2011 تشخیص تعداد 230480 مورد جدید سرطان سینه تهاجمی در زنان آمریکایی و تعداد 39520 مورد مرگ در زنان مبتلا بوده است. باید توجه داشت که آقایان نیز ممکن است مبتلا به سرطان سینه شوند. گزارش انجمن سرطان آمریکا (ACS) در سال 2011 تشخیص 2140 مورد سرطان سینه در آقایان و 450 مورد مرگ در آنان بوده است.
عوامل خطرزا
سرطان سینه می‌تواند در هر سنی بروز یابد، اما خطر بروز آن در خانم‌های مسن بیشتر است. در حالیکه 5% تا 10% سرطان‌های سینه مرتبط با نقص ژنتیکی در یک یا دو مورد ژن‌های سرطان سینهBRCA1 یا BRCA2 می‌باشند، بیشتر موارد سرطان سینه به دلایلی رخ می‌دهد که ما هنوز آنها را نمی‌شناسیم. به عنوان یک قاعده کلی، برخی از کسانی که در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان سینه می‌باشند شامل بانوانی هستند که:
- دارای بستگان نزدیکی هستند (مادر، خواهر، عمه یا خاله) که این بیماری را داشته‌اند.
- بانوانی که قبلاً در سینه دیگرشان توده سرطانی وجود داشته است.
- بانوانی که فرزندی نداشته‌اند.
- بانوانی که اولین فرزند آنها بعد از 30 سالگی به دنیا آمده باشد.
الگوی زندگی سالم که شامل ورزش منظم، حفظ وزن مناسب و پرهیز از مصرف الکل است ممکن است خطر بروز سرطان سینه را کاهش دهد. تحقیقات جهت شناسایی عواملی که خطر ابتلا به سرطان را افزایش یا کاهش می‌دهند ادامه دارد، اما اطلاعاتی که بتواند خطر بروز یا ممانعت از بروز سرطان سینه را سبب شود وجود ندارد. مهم‌ترین عوامل مؤثر در خطر ابتلا به سرطان سینه سابقه خانوادگی (ژنتیک) و در معرض استروژن بودن است. بانوان باید در زمینه تشخیص امکان خطر ابتلا به سرطان سینه با پزشک خود مشاوره و همکاری نمایند. برای مثال خانمی ممکن است عدم استفاده طولانی مدت از درمان جایگزینی با هورمون را انتخاب نماید.
خانم‌هایی که در معرض خطر بالای بروز سرطان سینه هستند ممکن است قادر به مصرف داروی Tamoxifen باشند تا میزان خطر در آنها کاهش یابد، به هر حال Tamoxifen می‌تواند خطر بروز لخته‌های خونی، سرطان آندومتر (رحم) و احتمال بیماری قلبی عروقی را افزایش دهد، بنابراین تصمیم در مورد مصرف داروئی نیاز به ارزیابی دقیق فواید و عوارض آن دارد. پزشک می‌تواند در مورد سنجش خطرات و مزایای چنین درمانی به بیمار کمک کند.
برای خانم‌هایی که جهش ژنی (BRCA2 و BRCA1) دارند این جهش ژنی در اغلب موارد با سرطان سینه همراه است. برداشتن سینه (ماستکتومی) پیشگیرانه یک انتخاب است. خانم‌هایی که این گزینه را انتخاب می‌کنند و هر دو سینه خود را قبل از بروز سرطان سینه برمی‌دارند، در باقی عمر از خطر ابتلا به این بیماری در امان خواهند بود. مطالعات نشان داده است که چنین عمل جراحی می‌تواند خطر توسعه سرطان سینه را تا حدود 90% کاهش دهد. سایر خانم‌ها می‌توانند گزینه برداشتن یک سینه را بعد از اینکه سینه دیگر آنها به سرطان مبتلا شد، انتخاب کنند. پزشک می‌تواند در مورد ماستکتومی پیشگیرانه به بیمار مشاوره بدهد.
نشانه‌ها و علائم
خیلی مهم است که همواره به خاطر داشته باشیم بیشتر غده‌هایی که در سینه پیدا می‌شوند غیر سرطانی بوده و خوش‌خیم هستند. همچنین نشانه‌ها و علائم همراه با سرطان سینه ممکن است دلیلی به غیر از سرطان داشته باشند. برخی از علائم و نشانه‌ها شامل این موارد هستند:
- توده یا برآمدگی در سینه
- فرو رفتگی پوست پستان، قرمز یا ضخیم شدن
- انقباض نوک پستان
- تورم و یا درد در پستان
- درد نوک پستان و یا وجود ترشحات
- تورم و یا وجود توده در گره‌های لنفاوی زیر بغل مجاور پستان
یک نوع نادر سرطان سینه، سرطان التهابی سینه (IBC) است که تشکیل توده نمی‌دهد. برخی از نشانه‌های این بیماری شامل گرمی، حساسیت به لمس، تورم پستان، خارش و ضخیم شدن پوست می‌تواند شبیه علائمی باشد که در عفونت سینه دیده می‌شود.
تشخیص اولیه
سرطان سینه‌ای که در مراحل اولیه تشخیص و درمان می‌شود می‌تواند در بیش از 90% موارد بهبودی یابد. ابزارهای تشخیص اولیه شامل معاینه سینه توسط خود فرد، ارزیابی‌های بالینی سینه و ماموگرام هستند.
انجمن سرطان آمریکا (ACS) توصیه می‌کند که:
- بانوان در سنین 20 سالگی و بیشتر هر ماه سینه‌های خود را معاینه و بررسی نمایند.
- خانم‌ها در دهه 20 و30 سالگی خود باید تحت معاینه بالینی قرار گیرند و این امر را بعنوان معاینه منظم حداقل هر سه سال یک بار انجام دهند.
- خانم‌ها در سن 40 سالگی و بیشتر باید هر سال یک مورد ماموگرام داشته باشند.
پزشکان به ارزش ماموگرافی در غربالگری سرطان سینه اذعان دارند، اما یک اجماع جهانی در مورد اینکه چه وقت بایستی این بررسی شروع شود و در چه زمان‌هایی تکرار گردد وجود ندارد. اداره خدمات پیشگیرانه ایالات متحده توصیه‌های خود را در مورد استفاده از این متدهای غربالگری در نوامبر 2009 به روز رسانی کرد. برپایه این مرور علمی، آنها دیگر غربالگری‌های ماموگرافی را برای خانم‌های زیر 50 سال توصیه نمی‌کنند و در عوض توصیه می‌کنند که ماموگرافی منظم و روتین هر دو سال یک بار برای خانم‌های 50 تا 74 ساله انجام شود.
در جولای 2011، کالج آمریکایی متخصصان زنان وزایمان ( ACOG) راهنمائی‌های جدید غربالگری سرطان سینه را منتشر کرد و غربالگری ماموگرافی را برای خانم‌ها در شروع سن 40 سالگی بطور سالانه توصیه نمود. این توصیه‌ها جایگزین موارد قبلی شدکه ماموگرافی یک تا دو سالانه را در خانم‌ها با شروع سن 40 سالگی و سالیانه را در خانم‌ها با شروع سن 50 سالگی توصیه می‌نمود.
بانوان باید در مورد ارزیابی میزان خطر بررسی بروز سرطان سینه و مشخص کردن تعداد دفعات غربالگری با پزشک خود مشاوره و همکاری نمایند. ممکن است به خانم‌هایی که دارای عوامل خطرزای مشخصی هستند توصیه شود که در سنین پائین‌تر و به تعداد دفعات بیشتر با بررسی‌های تکمیلی از قبیل اسکن‌های تصویربرداری تحت غربالگری قرار گیرند.
آزمون‌های تشخیصی
هدف از بررسی‌های سرطان سینه مشخص کردن خطر ژنتیکی در خانم‌های با خطر بالا، تشخیص و پیدا کردن سرطان‌های سینه در مراحل اولیه خود، مشخص کردن میزان گسترش بیماری، ارزیابی خصوصیات و ویژگی‌های سرطان به منظور راهنمایی درمان، پایش تأثیرات درمان و پایش و نظارت بر فرد تحت درمان و شناسایی هر گونه مورد عود و بازگشت سرطان است. جدول زیر نشان دهنده آزمون‌های مختلف تشخیص سرطان سینه است:
| آزمون | توصیف | نمونه مورد ارزیابی |
| ماموگرام | فن‌آوری X-ray دیجیتال با حساسیت بالا ممکن است توده‌های کوچکی که سایر روش‌ها نمی‌توانند از راه معاینه توسط خود شخص، تشخیص دهند را مشخص کند. | نمونه‌ای مورد نیاز نیست. |
| BRCA1/BRCA2 | نشانگرهای ژنتیکی که اگر وجود داشته باشند احتمال وقوع سرطان سینه 80% می‌باشد. | خون |
| HER2/neu | یک تست برای پروتئین‌های اختصاصی: تومورها با مقادیر بالا ممکن است به داروی Herceptin® پاسخ مناسب بدهند. | بافت |
| HER2(خون) | بعد از تشخیص اولیه سرطان متاستاتیک سینه، این آزمایش خونی ممکن است انجام شود و اگر سطح اولیه بیشتراز ng/ml15باشد، آزمایش بعدی برای پایش و پیگیری درمان ممکن است مورد استفاده قرارگیرد. | خون |
| گیرنده استروژن/ گیرنده پروژسترون | افزایش سطوح بیانگر پاسخ خوب به درمان هورمونی است. درمان هورمونی شبیه درمان جایگزین هورمونی (HRT) نیست و حضور این گیرنده‌ها نشان دهنده این نیست که درمان جایگزین هورمونی (HRT) ایجاد کننده سرطان می‌باشد. | بافت |
| CA15-3/CA27.29 | مقادیر بالارفته آنتی‌ژن‌های سرطان در خون ممکن است نشان دهنده بازگشت و عود سرطان باشد. | خون |
| Oncotype DX | ممکن است در مشخص کردن خطر بازگشت و پیشگوئی اینکه آیا فایده‌ای از درمان هورمونی یا شیمی درمانی وجود دارد، یاری رسان باشد. | بافت |
| MammaPrint | درتشخیص خطر عود سرطان در یک خانم و کمک به انتخاب نوع درمان مفید است. | بافت |
سرطان سینه (قسمت دوم)
برای دانلود پی دی اف بر روی لینک زیر کلیک کنید
ورود / ثبت نام