ترپونما پالیدوم

ترپونما پالیدوم

احمد کاظمی حسین آبادی، کارشناس علوم آزمایشگاهی

 

این باکتری عامل بیماری سیفیلیس می‌باشد.

خصوصیات میکروسکوپی: دارای ظاهری باریک به قطر 0/2 میکرون و طول متغیر 5 تا 15 میکرون و به صورت مارپیچ منظم می‌باشد. مارپیچ‌های ترپونما پالیدوم با رنگ‌آمیزی ایمنوفلورسانس و استفاده از میکروسکوپ دارک فیلد قابل مشاهده است. این اسپیروکت دارای آنزیم هیالورونیداز است که سبب تجزیه اسید هیالورونیک بافت می‌شود. غشای خارجی فاقد لیپوپلی‌ساکارید بوده و لیپید و کاردیولیپین قسمت اعظم آنتی‌ژن غشاء را شامل می‌شود. در افراد مبتلا به سیفیلیس آنتی‌بادی‌هایی ترشح می‌شود که با تست‌های سرولوژی قابل ردیابی است.

 

پاتوژنز و یافته‌های بالینی

عفونت طبیعی با ترپونما پالیدوم فقط در انسان دیده شده و راه سرایت از طریق تماس جنسی است. سبب ایجاد ضایعه در پوست و مخاط مجرای تناسلی و در مواردی اطراف دهان می‌شود. تماس زخم‌های پوستی و خراش‌ها با ضایعه آلوده موجب انتقال و انتشار عفونت می‌شود. ضایعات طی چند مرحله ایجاد می‌شود؛ در مرحله نخست ایجاد پاپول‌های کوچک قرمز در محل عفونت می‌کند که پایه زخم سفت بوده و شانکر سخت نام دارد. به دنبال تهاجم باکتری به خون مرحله دوم بیماری ظاهر می‌شود که به صورت راش‌های ماکولوپاپولار قرمز در سراسر بدن و پاپول‌های مرطوب بی‌رنگ (کوندیلوما) در ناحیه تناسلی- مقعد- دهان و زیر بغل تظاهر می‌کند كه گاهی اوقات عفونت به طور خودبخودی بهبود می‌يابد.

عفونت سیفیلیسی ممکن است بدون علائم کلینیکی باقی بماند و بیماری از مرحله اول و دوم به مرحله سوم وارد شود. در مراحل مختلف عفونت نتایج تست‌های آزمایشگاهی متفاوت است و ممکن است فقط تست‌های سرولوژی را مثبت نشان دهد. در مرحله سوم بیماری علائم به صورت ضایعات گرانولوماتوز (گوم) در پوست، استخوان و کبد است و تخریب مزمن پیشرونده سیستم عصبی مرکزی و سیستم قلب و عروق به شکل التهاب آئورت- تشکیل آنوریسمAneurysm – ايجاد شده و رشد باکتری در دیواره عروق خونی و نارسایی دریچه آئورت بروز مي‌کند. در مرحله سوم ضایعات حاوی تعداد کمی اسپیروکت است. در مراحل پیشرفته و دیررس بیماری می‌توان ترپونما را از چشم و سیستم عصبی جدا کرد.

سیفیلیس مادرزادی

ترپونما پالیدوم از هفته دهم تا پانزدهم بارداری از طریق جفت مادر آلوده وارد بدن جنین می‌شود و درهفته‌های نخست بارداری موجب سقط جنین و در هفته‌های پایانی نیز سبب مرگ جنين و يا تولد نوزاد مرده می‌شود. نوزادان آلوده که متولد می‌شوند دارای علائم سیفیلیس مادرزادی هستند که به صورت کراتیت بینابینی Interstitial keratitis، ناشنوایی، دندان‌های غیرطبیعی Hutchinson، التهاب ضریع استخوان و ضایعات عصبی بروز مي‌كند.

سیفیلیس تجربی

با تزریق ترپونمای زنده موجود در زخم‌ها به درون بیضه، پوست و چشم خرگوش ایجاد می‌شود.

یافته‌های آزمایشگاهی

کشت: ترپونما پالیدوم در محیط کشت‌های سنتزی، تخم مرغ جنین‌دار یا کشت‌های سلولی غیر قابل رشد است. ترپونماي غیر بیماری‌زا سویه رایتر در شرایط بی‌هوازی آزمایشگاهی قابل رشد بوده و از نظر آنتی‌ژنی به ترپونما پالیدوم شبیه است.

رشد: این باکتری در شرایط (میکروآئروفیلیک) 1 تا 4 درصد اکسیژن از بین نمی‌رود. در محلول‌های حاوی مواد احیا کننده در حرارت 25 درجه سانتی‌گراد به مدت 3 تا 6 روز متحرک است. این باکتری در خون کامل و پلاسما در حرارت 4 درجه سانتی‌گراد به مدت 24 ساعت زنده است و به همین خاطر در انتقال خون اهمیت دارد.

عوامل از بین برنده: خشکی و حرارت 42 درجه سانتی‌گراد، ترکیبات 3 ظرفیتی (آرسنیک) و جیوه و بیسموت باکتری را نابود می‌کند. به پنی‌سیلین نیز حساس است.

تشخیص آزمایشگاهی

نمونه: شامل موارد زير است:

• ترشحات و مایع بافتی از لزیون سطحی اولیه برای مشاهده میکروسکوپی و تزریق
• نمونه خون و سرم برای تست‌های سرولوژی

مشاهده میکروسکوپی

1- با استفاده از میکروسکوپ زمینه تاریک Dark Field: قرار دادن ترشح بافتی روی لام که با میکروسکوپ زمینه تاریک می‌توان اسپیروکت را مشاهده کرد.

2- با استفاده از میکروسکوپ ایمنوفلورسانس: قرار دادن ترشح بافتی روی لام و تثبیت و رنگ‌آمیزی توسط آنتی‌ترپونمای فلورسین‌دار و مشاهده با میکروسکوپ ایمنوفلورسانس.

تست‌های سرولوژیکی سیفیلیس(STS)

تست با آنتی‌ژن‌های غیرترپونمایی:

اندازه‌گیری آنتی‌بادی رآژین که مخلوطی ازIgM  و IgA است و با تست‌های RPR ,USR ,TRUST و VDRL قابل تشخیص است. نتایج مثبت کاذب در بیماران مبتلا به جذام، مالاریا، سرخک، منونوکلئوز عفونی، بعد از واکسیناسیون، بارداری و در بیماران مبتلا به بیماری‌های کلاژن مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک (منتشر)، پلی‌آرتریت گره‌ای و آرتریت روماتویید دیده می‌شود.

تست با آنتی‌بادی‌های ترپونمایی:

تست آنتی‌بادی فلورسنس ترپونمایی FTA-ABS: در FTA وجود IgM در سرم خون نوزادان نشان دهنده سیفیلیس مادرزادی و عفونت داخل رحمی است.

تست هماگلوتینیشن ترپونما پالیدوم TP-HA: حساسیت و اختصاصیت آن مشابه FTA-ABS است. بیماری‌های مشابه سیفیلیس شامل بزل BEJEL، یاز YAWS و پینتا PINTA می‌باشد که توسط سویه‌های دیگر ایجاد می‌شود.

 https://www.healthline.com/health/std/syphilis

https://medlabnews.ir/%d8%b3%db%8c%d9%81%db%8c%d9%84%db%8c%d8%b3/

برای دانلود پی دی اف بر روی لینک زیر کلیک کنید