تجربه‌ای ناشناخته در دنیای مردانه!
سیده مرجان مجابی
کارشناس ارشد میکروبیولوژی
آندروپوز یا یائسگی در مردان یک فرآیند طبی سالمندی و یک موقعیت فیزیکی شبیه یائسگی در زنان است که در سن ۴۵ سالگی به بعد بروز می‌کند. در این فرآیند سطح هورمون تستسترون که یکی از اصلی‌ترین هورمون‌های مردانه (آندروژن‌ها) است به‌طور پیوسته کاهش می‌یابد و مرد علائمی نظیر گرگرفتگی، افسردگی و تغییرات خلق‌وخوی را تجربه می‌کند. علاوه بر فرآیند طبیعی سالخوردگی و افزایش سن عواملی نظیر برخی از بیماری‌های قلبی، استفاده طولانی‌مدت از برخی داروها، افسردگی، چاقی و دیوانگی که بر تولید هورمون تستسترون تأثیر دارند می‌توانند آغازکننده زودرس آندروپوز باشند. در تاریخ پزشکی همواره سخنانی در مورد یائسگی مردان میان‌سال یافت می‌شود و اولین بار لفظ آندروپوز توسط اچ هالفورد (۱۸۱۳) و سپس توسط ای وارنر (۱۹۳۰) مطرح گشت و بیان شد تعدادی از مردان یک دوره یائسگی را شبیه به آنچه در زنان است با یک شدت کمتر ولی با تداوم بیشتر را تجربه می‌کنند. در این زمینه تئوری‌هایی نظیر تئوری بیولوژیکی و تئوری روانی- اجتماعی مطرح گشت که به ترتیب بیان می‌دارند که تغییرات فیزیکی در مقدار هورمون‌های مترشحه بدن و سیستم روانی- اجتماعی و فشارهای روانی ایجادکننده آندروپوز هستند. عللی نظیر از دست دادن اشتیاق به کار مانند اخراج از کار، تغییرات ناگهانی در همسر، از دست دادن فرصت‌های مناسب در زندگی و ناتوانی جسمی اثبات‌کننده این تئوری‌اند.
تفاوت‌های یائسگی در مردان و زنان:
یائسگی در زنان به دلیل کاهش تولید هورمون استروژن است درحالی‌که در مردان به دلیل کاهش تولید هورمون تستسترون است. برخلاف خانم‌ها مردان علائم مشخص نظیر کاهش یا قطع قاعدگی ندارند که ورود آن‌ها را به این مرحله نشان دهد. زنان در این دوره باروری خود را به‌طور کامل از دست می‌دهند درحالی‌که مردان هرگز باروری خود را به‌طور کامل در طی آندروپوز از دست نمی‌دهند. تولید هورمون کم می‌شود ولی هرگز قطع نمی‌گردد گرچه ممکن است از میزان موفقیت باروری کاسته شود ولی با تولید اسپرم همچنان به فرد اجازه داده می‌شود فرزندان سالمی را حتی در دهه ۸۰ زندگی داشته باشد.
علائم آندروپوز:
با افزایش سن و کاهش تدریجی هورمون تستسترون یک سری از تغییرات جسمی و روانی تحت عنوان سندرم Padam Partial and royen deficitin male) aging the) در بدن روی می‌دهد. اصلی‌ترین علامت آندروپوز خستگی و بی‌حوصلگی است. افسردگی، خشم، افزایش تحریک‌پذیری و کاهش فعالیت جنسی از بارزترین علائم آن است. به‌طوری‌که ۸۰% مردان دارای مشکل کاهش تمایلات جنسی دارند. از دیگر علائم می‌توان به تغییر در اندام‌ها و کاهش توده ماهیچه‌ای بدن، گرگرفتگی، کاهش لذت از زندگی، کاهش حافظه و سطح کارآیی، تکرر ادرار بخصوص در شب، یبوست، ریزش مو و وجود دردهای استخوانی اشاره کرد.
نقش تستسترون در بدن:
همان‌طور که بیان شد علت اصلی بروز آندروپوز کاهش سطح تستسترون در بدن است. تستسترون در بدن عهده‌دار دو نقش اساسی است:
۱- مسئول توانایی عملکرد جنسی مردان نظیر تولید و آزادسازی اسپرم، داشتن رفتار جنسی نرمال و شروع فعالیت جنسی
۲- ویژگی‌های جنسی ثانویه مانند توده ماهیچه‌ای بدن، موهای بدن، بم شدن صدا و حالت بدن. بر همین اساس می‌توان گفت که کیفیت ژنتیکی اسپرم با افزایش سن کاهش می‌یابد و حتی در درمان‌های تلقیح داخل رحمی مورداستفاده در نازایی میزان زمان لازم برای دستیابی به یک حاملگی با افزایش سن به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد. لازم به ذکر است تستسترون در بدن به دو حالت آزاد و متصل به گلوبولین یافت می‌شود.
رابطه بین هورمون استروژن و آندروپوز:
هورمون استروژن نوعی هورمون جنسی زنانه است که در دوران یائسگی زنان کاهش می‌یابد. تولید استروژن به مقدار کم در ساختار هورمونی بدن مردان طبیعی است همچنان که زنان تولید کمی از تستسترون در بدن خود دارند. بدن مردان می‌تواند بخشی معینی از هورمون تستسترون را به استروژن تبدیل کند و در این میان از آنزیم آروماتاز کمک می‌گیرد. استروژن برای مغز مردان بسیار سودمند است و هر چه قدر مرد پیرتر می‌شود تولید این آنزیم بالاتر می‌رود ولی اگر سطح هورمون استروژن غیرقابل‌کنترل شود با اثرات مردانه هورمون تستسترون رقابت می‌کند. گفتنی است استروژن به‌شدت اثر تستسترون را کاهش می‌دهد و این عامل باعث افزایش خطر حمله قلبی و افزایش رشد سلول‌های پروستات می‌شود.
چاقی و آندروپوز:
در بسیاری از موارد چاقی به‌خصوص در قسمت‌های شکمی به عدم تعادل هورمون‌های مردانه نسبت داده شده است. سلول‌های چربی حاوی تعداد زیادی آنزیم آروماتاز و استروژن هستند که در چربی تولید و ذخیره شده‌اند. سلول‌های چربی آنزیم آروماتاز را سنتنر کرده که سبب تغییر هورمون‌های مردانه به استروژن می‌شود؛ بنابراین افزایش چربی سبب می‌گردد سطح هورمون استروژن افزایش یابد.
تهدیدات زندگی مشترک در دوران آندروپوز:
* انجام کارهای خطرناک و مبالغه‌آمیز توسط مرد تا بتواند مردانگی‌اش را به خودش ثابت کند.
* مرد ممکن است افسرده، دچار شک و تردید و دلسردی و ناامیدی در زندگی گردد.
* طلاق
درمان آندروپوز:
آندروپوز همانند یائسگی زنان دارای درمان است اما متفاوت. این درمانها عبارتند از: درمان جایگزینی با هورمون تستسترون TRT، استفاده از تولیدات گیاهی، رژیم غذایی مناسب، حمایت‌های روحی از سوی خانواده و داشتن خواب کافی و فعالیت‌های ورزشی منظم.
درمان جایگزینی با هورمون تستسترون testestrone replace therapy:
TRT از ابتدایی‌ترین افدامات در آندروپوز است و هدف آن برگرداندن سطح تستسترون به مقدار طبیعی است. این درمان تأثیر بالایی داشته و از علائم آندروپوز به‌شدت می‌کاهد. TRT به اشکال تزریقی، خوراکی و انواع ژل کاربرد دارد و در کل می‌توان گفت علاوه برداشتن اثر محافظتی بر روی بیماری‌های قلبی، دیابت و کندذهنی می‌تواند میل جنسی را افزایش داده، قوای بدنی را بهبود بخشیده و قدرت ماهیچه‌ای را افزایش دهد.
تولیدات گیاهی:
طبق تحقیقات انجام شده تولیدات گیاهی سطح تستسترون آزاد خون را افزایش داده و باعث ثبات آن می‌شوند درنتیجه از علائم آندروپوز می‌کاهند. همچنین این موارد به بدن کمک می‌کنند خود تولید طبیعی داشته باشد بدون اینکه احتیاجی به جایگزینی با منبع خارجی داشته باشد.
عصاره گزنه و آلوی آفریقایی دو گیاه مورداستفاده هستند. عصاره گیاه دارای منحصربه‌فردترین کارآیی است و در مواردی دیده شده است بهتر از سایر درمانها جواب می‌دهد.
رژیم غذایی مناسب:
با توجه به برخی از علائم آندروپوز موارد زیر توصیه می‌شود:
در درمان گرگرفتگی بایستی از چای، قهوه، غذاهای پر ادویه و بسیار شیرین پرهیز نمود و از مایعات فراوان استفاده کرد. در نوسانات خلقی به دلیل اختلال در سروتونین استفاده از حبوبات و غلات توصیه می‌شود همچنین در مورد پوکی استخوان مصرف شیر، سویا، ماست کم‌چربی، ماهی آزاد، سبزی‌های سبز رنگ و انجیر و در مورد بیماری‌های قلبی مصرف غذاهای حاوی روغن امگا ۳ مانند روغن ماهی آزاد بسیار سودمند است.
نقش همسر در دوران آندروپوز:
برقراری یک ارتباط صمیمانه با همسر در این موقعیت یکی از اساسی‌ترین مسائل است و مهم است که خانواده این ارتباط را حفظ کند.
راهکارهای زیرین برای دستیابی به این ارتباط صمیمانه توصیه می‌گردد:
۱- سعی در فهمیدن احساسات و اهداف همسر
۲- گوش دادن به حرف‌های همسر، گفتن حرف‌های دل‌نشین و تحسین‌برانگیز و ایجاد دلگرمی
۳- انجام مشورت در امور زندگی برای اینکه به همسر خود نشان دهد که تغییرات امروز در ازای کسب تجربه است.
۴- عدم تقاضای چیزی که مرد را تحت‌فشار قرار دهد. (حذف هر عامل آزاردهنده)
۵- کمک برای پذیرفتن این مطلب که برخی از اهداف دست‌نیافتنی‌اند.
۶- برنامه‌ریزی برای دوران بازنشستگی
۷- انجام تفریحات سالم و مهیج
۸- گذراندن اوقات بیکاری با دوستان و حتی پیدا کردن دوستان جدید
۹- انجام مشاوره و معاینات جسمی
۱۰- درنهایت اینکه آندروپوز فصلی طبیعی از زندگی یک مرد است. یک مسئله درونی است که مرد باید آن را به‌عنوان یک واقعیت دوران میان‌سالی بپذیرد و بداند می‌تواند به‌طور کامل نقش پدر و همسر را در طی یا بعد از دوران آندروپوز ایفا کند.
sheikhlouZ, SaloutiM, Farahmandkia Z, Mahmazi S, Einlou A.Intra-Extra Biosynthesis of Gold Nanoparticles by Fungus Rhizopus Oryza. ZUMS Journal. 2012;20(74);47-56.
BarabadiH,Honary S. Biological synthesis of silver nanoparticles using standard fungus of Penicillium chrysogenum. RJMS. 2014; 21(122); 20-28
برای دانلود فایل pdf بر روی لینک زیر کلیک کنید
ورود / ثبت نام