رهنمودهای ICSH برای استانداردسازی نمونه‌ها و گزارش‌های مغز استخوان (4)

رهنمودهای ICSH برای استانداردسازی نمونه‌ها

و گزارش‌های مغز استخوان (4)

دکتر طاهره اسلام منش، استادیار پاتولوژی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان

گزارش توأم نمونه آسپیره و بیوپسی مغز استخوان

توصیه می‌شود که یک گزارش ترکیبی جهت نمونه آسپیره و بیوپسی مغز استخوان تهیه گردد. یک گزارش ترکیبی دربرگیرنده تمام اطلاعات جدول 1 و 2 می‌باشد و ارزیابی جامعی از مغز استخوان را فراهم می‌نماید. یک نتیجه‌گیری کلی که دربرگیرنده نتایج آسپیره و بیوپسی مغز استخوان است، توصیه می‌شود. درصورتی‌که نمونه آسپیره و بیوپسی توسط یک نفر خوانده شود این هدف بهتر محقق می‌شود. اگر نمونه‌ها توسط افراد مختلف گزارش شده است، یک جلسه جهت تنظیم گزارش ترکیبی برای رسیدن به تشخیص نهایی یا تشخیص افتراقی ضرورت دارد. اگر اسلایدها توسط بیش از یک نفر بررسی شده است، نام افراد باید در گزارش آورده شود. یک نتیجه‌گیری منسجم نهایی که شامل نتایج تمام تست‌ها (مثلاً فلوسیتومتری، سیتوژنتیک و ژنتیک مولکولی) می‌باشد مطلوب است هرچند دستیابی به آن دشوار است. کنفرانس‌های بالینی هفتگی که یافته‌های مغز استخوان توسط کلینیسین‌ها و پاتولوژیست‌ها بحث می‌شود برای تسهیل ارتباط و اطمینان از یک رویکرد سازگار توصیه می‌شود. از آنجایی که امکان دارد نتایج تمام تست‌ها آماده نباشد، هر زمان داده‌های جدید آماده شد در نتیجه‌گیری نهایی دخالت داده شود. گاهی تصاویر دیجیتال که یافته‌های غیرطبیعی ماژور را در نمونه‌ها نشان می‌دهد به گزارش الکترونیکی بیمار ضمیمه می‌شود.

جدول 1: گزارش آسپیره مغز استخوان

نام مؤسسه
شناسه منحصربه‌فرد نمونه (شماره پذیرش آزمایشگاه)
مشخصات بیمار: نام خانوادگی، نام، شماره شناسایی، سن یا تاریخ تولد، جنسیت، اطلاعات تماس (مثلاً آدرس، محل بیمارستان)
نام پزشک مسئول
نام پزشک درخواست‌کننده
تاریخ نمونه‌گیری
تاریخچه بالینی قابل‌توجه ازجمله یافته‌های فیزیکی، شیمی‌درمانی/رادیوتراپی اخیر، درمان با سیتوکین و نتایج آزمایشگاهی مرتبط
اندیکاسیون بررسی مغز استخوان
روش انجام‌شده (آسپیراسیون / بیوپسی)

محل آناتومیک آسپیره/ بیوپسی
آسپیراسیون آسان/ دشوار
شمارش خون: غلظت هموگلوبین، تعداد کل و افتراقی گلبول‌های سفید (نوتروفیل، ائوزینوفیل، بازوفیل، مونوسیت، لنفوسیت) و شمارش پلاکت
توصیف لام خون محیطی و نتیجه‌گیری تشخیصی
سلولاریتی ذرات و دنباله‌ها
شمارش افتراقی سلول‌های هسته‌دار
تعداد کل سلول‌های شمارش‌شده
نسبت میلوئید به اریتروئید
اریتروپوئز
میلوپوئز
مگاکاریوسیت
لنفوسیت
پلاسماسل
دیگر سلول‌های خونساز
سلول‌های غیرطبیعی (به‌عنوان مثال سلول‌های بلاست، ارتشاح متاستاز)
رنگ‌آمیزی آهن
سیتوشیمی
بررسی‌های دیگر (مثلاً سیتوژنتیک، PCR، FISH، میکروب‌شناسی)
خلاصه‌ای از یافته‌های فلوسیتومتری، در صورت موجود بودن
نتیجه‌گیری
طبقه‌بندی WHO
کد بیماری
امضاء و تاریخ گزارش

 

جدول 2: گزارش بیوپسی مغز استخوان

نام مؤسسه
شناسه منحصربه‌فرد نمونه (شماره پذیرش آزمایشگاه)
جزئیات بیمار: نام خانوادگی، نام، شماره شناسایی، سن یا تاریخ تولد، جنسیت، اطلاعات تماس (مثلاً آدرس، محل بیمارستان)
نام پزشک مسئول
نام پزشک درخواست‌کننده
تاریخ نمونه‌گیری
تاریخچه بالینی قابل‌توجه ازجمله یافته‌های فیزیکی، شیمی‌درمانی/ رادیوتراپی اخیر، درمان با سیتوکین و نتایج آزمایشگاهی مرتبط

اندیکاسیون بررسی مغز استخوان
روش انجام‌شده (آسپیراسیون / بیوپسی)
محل آناتومیک آسپیره/ بیوپسی
طول کل هسته بیوپسی

کفایت و نمای ماکروسکوپی نمونه بیوپسی
درصد و الگوی سلولاریتی
ساختار استخوان
موقعیت قرارگیری، شمارش، مورفولوژی و الگوی تمایز رده‌های اریتروئید، میلوئید و مگاکاریوسیت، سلول‌های لنفوئیدی، پلاسماسل‌ها و ماکروفاژها
سلول‌های غیرطبیعی و/ یا ارتشاح
رنگ‌آمیزی رتیکولین
ایمونوهیستوشیمی
هیستوشیمی
تحقیقات دیگر (مثلاً FISH، PCR)
نتیجه‌گیری
کد بیماری
امضاء و تاریخ گزارش

گزارش‌های شفاهی

زمانی که یک گزارش شفاهی به کلینیسین داده می‌شود، باید پاتولوژیست بررسی‌کننده نمونه، فردی که اطلاعات را دریافت کرده است و تاریخ و زمان قید شود.

زمان چرخش کاری

آسپیره‌ها

زمان چرخش کاری برای پردازش آسپیره مغز استخوان، یا از زمانی که نمونه آسپیره جمع‌آوری می‌شود تا زمانی که اسلایدها برای بررسی میکروسکوپی آماده می‌شود باید حدود 2 تا 6 ساعت کاری باشد، هرچند در بعضی از آزمایشگاه‌ها امکان‌پذیر نیست. اگر کلینیسین نتایج را به‌صورت اورژانسی درخواست کند زمان چرخش کاری جواب‌دهی، یا زمانی که اسلایدها برای بررسی میکروسکوپی در دسترس است تا زمانی که جواب شفاهی یا کتبی داده شود باید حدود سه ساعت کاری برای یک گزارش شفاهی و حداکثر 24 ساعت برای یک گزارش کتبی باشد. در مواردی که فوریت کمتری دارد یک گزارش مکتوب روی آسپیره به‌تنهایی باید طی 48 ساعت آماده شود و در مواردی که آسپیره و بیوپسی توأم است، طی کمتر از 5 روز کاری نمونه جواب داده شود.

نمونه‌های بیوپسی

زمان چرخش کاری برای پردازش نمونه‌های بیوپسی مغز استخوان، یا از زمان جمع‌آوری نمونه تا زمانی که اسلایدها برای بررسی میکروسکوپی قابل‌دسترس باشد، بستگی به رژیم‌های فیکس کردن و دکلسیفیه کردن نمونه و علاوه بر آن روش‌های آزمایشگاهی فردی دارد و در صورت امکان معمولاً طی 24 تا 72 ساعت است. اگر نتایج توسط کلینیسین به‌طور اورژانسی درخواست شود زمان چرخش کاری گزارش‌دهی، از زمانی که اسلایدها برای بررسی میکروسکوپی در دسترس است تا زمانی که یک گزارش شفاهی یا کتبی تهیه شود باید حدود 3 ساعت کاری برای یک گزارش شفاهی و حداکثر 24 ساعت برای یک گزارش کتبی باشد. در مواردی که فوریت کمتری دارد، یک گزارش کتبی در طی کمتر از 5 روز کاری تهیه می‌شود. گاهی 24 تا 48 ساعت دیگر برای انجام ایمونوهیستوشیمی یا رنگ‌آمیزی‌های دیگر موردنیاز است.

ذخیره‌سازی و بایگانی

مدت زمان بایگانی گزارش‌ها و نمونه‌های مغز استخوان باید با دستورالعمل نظارتی ملی مطابقت داشته باشد.
در جایی که این دستورالعمل‌ها وجود ندارد، اسلایدهای مغز استخوان برای حداقل 20 سال یا در صورت امکان به‌صورت نامحدود نگهداری شود. تصاویر دیجیتال و گزارش‌های الکترونیکی به‌صورت نامحدود نگهداری شود.

تضمین کیفیت خارجی

برای اطمینان از صحت، دقت و استانداردسازی هم جزء تکنیکی و هم جزء تفسیری بررسی مغز استخوان، شرکت در برنامه تضمین کیفیت خارجی توصیه می‌شود.

نکته پایانی

در حالی که اعتقاد بر این است که توصیه‌ها و اطلاعات آورده شده در این دستورالعمل صحیح و دقیق است ولی نه نویسندگان و نه ناشران هیچ‌گونه مسئولیت قانونی برای محتوای این دستورالعمل را قبول نمی‌کنند.

Reference:

S.-H. Lee, W. N. Erber, A. Porwit, M. Tomonaga, L. C. Peterson– For The International Council For Standardization In Hematology. ICSH guidelines for the standardization of bone marrow specimens and reports. Int. Jnl. Lab. Hem. 2008, 30, 349–364

راهنمای تهیه دستورالعمل‌های اجرایی استاندارد (SOP) برای آزمایشگاه خون شناسی فصل اول: کلیات

رهنمودهای ICSH برای استانداردسازی نمونه‌ها و گزارش‌های مغزاستخوان (2)

رهنمودهای ICSH برای استانداردسازی نمونه‌ها و گزارش‌های مغز استخوان (1)

رهنمودهای ICSH برای استانداردسازی نمونه‌ها و گزارش‌های مغز استخوان (3)

برای دانلود فایل pdf  بر روی لینک زیر کلیک کنید

پاسخی قرار دهید

ایمیل شما هنوز ثبت نشده است.

slot gacor