همه‌ی قوانین را نقض کنید!

(بخش دوم)

سلسله مطالب مربوط به تفسیر اصول پایش کیفیت را ادامه می‌دهیم؛ بخش نخست آسان بود– زیرا فقط یک کنترل داشتیم. خوب، اگر دو کنترل داشته باشیم چه می‌شود؟ چگونه نتایج کنترل را بین دو سطح یا دو ماده تفسیر می‌کنیم؟ آیا این به آن معناست که از تفسیر بین دورها دست برمی‌داریم؟ در ادامه، تمرین ساده‌ی دیگری ارائه می‌شود– اگر به شما گفته شود که همه‌ی قوانین نقض شده‌اند، آیا می‌توانید جایی را که سرپیچی از قوانین رخ داده است پیدا کنید؟

استن وستگارد، MS

اکتبر 2015

ما به‌عنوان آزمایشگاهیان، همواره تحت‌فشار هستیم که تطابق با الزامات را رعایت کنیم، عملکردی عاری از مشکلات داشته باشیم و زنجیره‌ای از نتایج کنترل به دست آوریم که به‌طور خوشایندی نزدیک میانگین باشد. به‌عنوان تمرینی معکوس، این مقاله بااینکه همه‌ی داده‌هایتان در کنترل باشند مخالف است. قصد داریم نگاهی بیندازیم به داده‌هایی که بیرون از کنترل هستند و همه‌ی “قوانین وستگارد” را نقض می‌کنند؛ و قصد داریم ببینیم آیا شما می‌توانید تشخیص بدهید که کدام‌یک از داد‌ه‌ها پرت هستند و کدام‌یک از قوانین نقض شده‌اند.

آن‌چنان‌که از عنوان برمی‌آید، این بخش دوم است. بخش نخست فقط با یک کنترل بود. حال قصد داریم وضعیت را مشکل‌تر، پیچیده‌تر و به واقعیت نزدیک‌تر کنیم. در ادامه به نقض قوانین با دو کنترل می‌پردازیم.

داده‌ها

در زیر داده‌هایی ارائه می‌شود که از سنجش یک کنترل پایین با میانگین 47 و SD برابر 3 و یک کنترل بالا با میانگین 71 و SD برابر 8 به دست آمده‌اند. به شما نمی‌گویم که این نتایج مربوط به چه آزمایشی است یا اینکه واحد سنجش چیست. این‌ها به این تمرین مربوط نمی‌شوند. همچنین خطای کل مجاز یا CV یا نامیزانی را در نظر نمی‌گیریم. همه‌ی این‌ها پس‌ازاین که مبانی پایش کیفیت و رسم نمودار را دانستیم اهمیت پیدا می‌کنند.

قانون نقض شده	نمره‌ی z 2	نتیجه‌ی 2	نمره‌ی z 1	نتیجه‌ی 1	سنجش کنترل
		82.2		51.5	1
		51		38.9	2
		74.2		47.6	3
		91.8		46.0	4
		74.2		50.9	5
		69.0		53.9	6
		58.2		52.7	7
		95.5		49.1	8
		65.4		48.5	9
		90.0		37.0	10
		63.0		47.0	11
		82.2		54.0	12
		65.4		53.3	13
		86.2		40.0	14
		70.2		55.4	15
		88.6		49.4	16
		87.8		46.7	17
		85.0		45.8	18
		76.6		52.7	19
		65.4		51.1	20
		86.2		54.0	21
		71.0		53.0	22
		81.4		49.7	23
		90.2		48.2	24
		80.6		46.4	25
		54.0		54.2	26
		53		51.2	27
		76.6		53.9	28
		72.6		44.3	29
		84.6		48.5	30

برای این‌که فهم داده‌های بالا اندکی آسان‌تر شود، در زیر نمودارهای لوی– جنینگز مربوط به 30 نتیجه‌ی بالا نمایش داده شده است:

قانون نقض شده	نمره‌ی z 2	نتیجه‌ی 2	نمره‌ی z 1	نتیجه‌ی 1	سنجش کنترل
		85.4		48.5	30
		86.2		48.8	31
		80.0		46.7	32
		79.9		46.1	33
		83.8		46.0	34
		68.0		53.9	35
		64.6		43.0	36
		71.0		42.0	37
		83.0		40.0	38
		67.0		42.5	39
		74.2		50.3	40
		46.0		44.3	41
		71.8		51.8	42
		59.8		41.9	43
		57.0		40.0	44
		86.2		48.8	45
		55.0		53.0	46
		70.0		52.4	47
		79.0		38.0	48
		70.0		49.1	49
		69.0		44.0	50
		75.0		48.8	51
		76.6		50.6	52
		72.6		43.7	53
		80.0		47.6	54
		79.0		45.5	55
		74.0		44.3	56
		82.0		52.4	57
		72.0		53.9	58
		60.6		45.2	59

نمودارهای لوی– جنینگز زیر مربوط است به نتایج 30 تا 59:

قانون نقض شده	نمره‌ی z 2	نتیجه‌ی 2	نمره‌ی z 1	نتیجه‌ی 1	سنجش کنترل
		74.2		45.8	60
		64.6		50.6	61
		71.0		48.0	62
		83.0		49.0	63
		67.0		51.0	64
		74.2		53.0	65
		80.6		48.0	66
		71.8		49.0	67
		69.4		50.0	68
		81.4		47.8	69
		65.4		45.5	70
		70.0		46.0	71
		69.0		45.0	72
		66.0		46.0	73
		68.6		47.9	74
		86.2		48.5	75
		59.8		50.9	76
		67.8		46.7	77
		86.2		47.8	78
		72.6		50.3	79
		81.4		52.0	80
		74.2		52.0	81
		80.6		48.5	82
		79.8		44.3	83
		75.0		49.4	84
		76.6		46.7	85
		72.6		52.7	86
		55.8		45.2	87
		79.0		48.8	88
		70.2		46.4	89
		82.2		49.7	90

و دست‌آخر، نمودارهای لوی– جنینگز زیر مربوط است به نتایج 60 تا 90:

اکنون، علاوه بر داده‌های بالا، می‌خواهم شرایط زیر را اضافه کنم:

در هر دور دو کنترل می‌گذاریم؛ فرض کنید هر جفت از مقادیر نماینده‌ی یک دور است.
بنا نیست نقض قانون 2s را جستجو کنیم. بیایید این عادت را همین حالا ترک کنیم. به‌هرحال، من این داده‌ها را به‌صورت تصادفی تهیه نکرده‌ام، بنابراین نباید انتظار داشته باشیم که شاهد تعداد معینی از موارد “رد کاذب طبیعی” به شکل داده‌های بیرون از 2s باشیم
قصد داریم تلاش کنیم داده‌های پرت نسبت به “قوانین وستگارد” زیر را پیدا کنیم: 1:3s/2:2s/R:4s/4:1s/8:x
بنا نداریم در باتلاقی که عبارت است از تکرار کنترل‌ها فرو رویم؛ بنابراین گمان نکنید که در بین آنچه می‌بینید تکرار کنترل وجود دارد– توجه بر “درون” یا “بیرون” تمرکز کنید.

خوب، در پایان این بخش، آیا می‌توانید پرسش‌های زیر را پاسخ دهید؟

چند مورد نقض قوانین وجود داشت؟
چه قوانینی نقض شده بودند و هر یک چند بار؟
چه چیزی فرق می‌کرد اگر به شما می‌گفتم که فقط “قوانین وستگارد” 1:3s/2:2s/R:4s لازم است؟
چه چیزی فرق می‌کرد اگر به شما می‌گفتم که فقط “قوانین وستگارد” 1:3s لازم است؟
خطاهای کوچک دیگری که در این نمودارها و داده‌ها وجود دارد چیست؟

پاسخ به این پرسش‌ها و موارد بیشتر، ماه آینده…

[این‌طور احساس نکنید که قرار است پاسخ این تمرین را به خاطر نمره بفرستید. بلکه شاید بتوانید این پرسش‌ها را با همکارانتان مطرح کنید و ببینید آیا شما هم به همان نتیجه‌گیری‌ها و تفسیرهای ایشان می‌رسید.]