Blood Safety and Clinical Technology
Guidelines on Standard Operating Procedures for Haemathology
WHO, South-East Asia Region
www.searo.who.int
راهنمای تهیه دستورالعمل‌های اجرایی استاندارد (SOP) برای آزمایشگاه خون شناسی
فصل سوم: ایمنی آزمایشگاه
علی اصغر صفری فرد، کارشناس ارشد خون شناسی و بانک خون safarifardas@Gmail.com
دستورالعمل اجرایی
همه نمونه‌های رسیده به آزمایشگاه باید به عنوان مواد بالقوه خطرناک در نظر گرفته شوند. قوانین ذیل باید توسط کلیه کارکنان رعایت گردد.
- روپوش آزمایشگاهی که در قسمت جلو بسته می‌شود را بپوشید.
- در هنگام سر و کار داشتن با نمونه‌ها دستکش یکبار مصرف یا دستکش لاستیکی که به طور کامل دست‌ها را می‌پوشاند، به دست کنید.
- هنگامی که با تلفن صحبت می‌كنيد یا با دستگاه فتوکپی کار می‌کنید، دستکش‌ها را در بیاورید.
- قسمت‌های بریده یا خراشیده، مخصوصاً بر روی دست‌ها را قبل از شروع کار با پوشش ضد آب بپوشانید.
- هرگز وسایل شخصی مانند شانه، لوازم آزمایش یا کیف دستی خود را به داخل آزمایشگاه نیاورید.
- هیچگاه غذا، نوشیدنی یا سیگار به داخل آزمایشگاه نیاورید.
- هرگز کاری نکنید که باعث تماس دست‌ها با صورت، دهان و یا چشم‌های شما شود، مانند خوردن، سیگار کشیدن یا دستکاری لنزهای چشمی.
- میز کاری خود را تمیز نگه داشته و وسایل مهم آن را مرتب نمایید.
- روپوش آزمایشگاهی و دستکش‌ها را قبل از ترک آزمایشگاه درآورده و دست‌های خود را بشویید.
- کارمند بخش پذیرش یا منشی آزمایشگاه باید به این نکته توجه داشته باشد هنگامی که با یک نمونه دارای نشتی یا شکسته سر و کار دارد، او هم یکی از کارکنان فنی آزمایشگاه است.
- برای پیشگیری از خطرات مکانیکی از جواهرآلات و زیورآلات آویزان در آزمایشگاه استفاده نکنید و مطمئن شوید که موهای بلندتان جمع شده است. اجازه ندهید آستین‌های لباس‌هایتان از روپوش آزمایشگاهی شما بیرون بزند.
احتیاط در هنگام سر و کارداشتن با نمونه
- پیش‌بند پلاستیکی را بر روی روپوش آزمایشگاهی به تن کنید.
- عینک یا محافظ صورت را هنگامی که خطر پاشیدن یا پخش شدن ذرات معلق، مثلاً در هنگام کار با سانتريفوژ یا شستشو دهنده‌های سلولی، وجود دارد بزنید.
- پی‌پت کردن با دهان در تمام اوقات ممنوع است.
- با استفاده از هیپوکلریت 10%، موارد شکستگی یا آلودگی را فوراً پاک کنید.
- اگر لوله آزمایشگاهی در داخل سانتريفوژ شکست، تمام قطعات و ذرات شیشه را با گیره مخصوص (فورسپس) خارج نمایید. باکت سانتريفوژ را در لگن‌های هیپوکلریت 10% قرار دهید و بگذارید یک شب در همان حالت بماند. در این هنگام، مخزن سانتریفوژ را با هیپوکلریت 10% سوآپ کنید و بعد از 30 دقیقه با آب بشویید و خشک نمایید.
- در پایان هر روز کاری، تمام سطوح باید با هیپوکلریت 10% تمیز گردد.
همانگونه که در بالا ذکر شد تمام موارد بیولوژیکی باید به عنوان موارد بالقوه خطرناک در نظر گرفته شوند و احتیاطات ذکر شده در ذیل در هنگام سر و کار داشتن با آنها رعایت شود.
دور ریختن لوازم یک بار مصرف و پاک کردن تجهیزات
1) لوازم شیشه‌ای و سرنگ‌های یک بار مصرف را بدون اینکه دستکاری نمایید در ظرف مخصوص معدوم سازی آنها قرار دهید.
2) سایر موارد دور انداختنی را در کیسه‌های پلاستیکی محکم قرار دهید، در کیسه‌ها را محکم ببندید و به واحد پیش‌بینی شده برای معدوم سازی (مانند کوره زباله سوز) بفرستید.
3) لوازم شیشه‌ای قابل استفاده و موارد پلاستیکی را در لگن‌های هیپوکلریت 5/2% قرار دهید. یک شب در این حالت بماند و سپس شسته شده و خشک گردد.
4) پیپت‌ها را در هیپوکلریت 2/5% برای 30 تا 60 دقیقه غوطه‌ور نمایید، سپس شسته و خشک گردد.
مسئول ایمنی
یکی از کارکنان مجرب فنی که به نام مسئول ایمنی نامیده می‌شود باید تمام بخش‌های آزمایشگاه‌ها را در فواصل منظم مورد بازبینی قرار دهد تا مطمئن شود که احتیاطات ایمنی به اندازه کافی لحاظ می‌گردد. این کارمند باید تمام موارد حوادث و اتفاق‌ها که برای سلامتی کارکنان مؤثر است را ثبت نموده و به مدیریت آزمایشگاه گزارش نماید. او باید مطمئن شود که تغییرات مؤثر در روند آزمایشگاه اجرا شده است. بدنبال یک حادثه و هنگامی که یکی از کارکنان آزمایشگاه صدمه دیده است مسئول ایمنی باید مطمئن باشد که مصدوم بدون معطلی توسط پزشک معاینه شده است.
راهنمای تهیه دستورالعمل‌های اجرایی استاندارد (SOP) برای آزمایشگاه خون شناسی فصل اول: کلیات
راهنمای تهیه دستورالعمل‌های اجرایی استاندارد (SOP) برای آزمایشگاه خون شناسی 2
برای دانلود پی دی اف بر روی لینک زیر کلیک کنید
ورود / ثبت نام