ایمنی آزمایشگاه

ایمنی آزمایشگاه

امید مجدی: تسهیل گر سیستم آموزش در سازمان‌های تولیدی، خدماتی، آزمایشگاهی و مشاوره‌ایی

با همکاری سرکار خانم خدیجه کوه‌کنی

:عناصر كليدي استاندارد خطر مواجهه با مواد شيميايي OSHA

استاندارد مواجهه با مواد شيميایی از 5 عنصر كليدي تشكيل شده است كه عبارتند از:

1 – فهرست مواد: ليستي از مواد خطرناك موجود در محيط كار افراد

2 – برگه اطلاعات ايمني مواد: تشريح جزئيات هر ماده خطرناكي كه در فهرست مواد ليست شده

3 – برچسب‌گذاری: ظروف مواد خطرناك براي شناسايي مواد و آگاهي از خطر بالقوه آن بايستي برچسب‌گذاری شود.

4 – آموزش: همه كارگران بايد براي شناسايي و نحوه كار ايمن با مواد خطرناك آموزش ‌دیده باشند.

5 – تهيه برنامه: برنامه‌ای بايد نوشته شود كه همه موارد فوق را به هم ارتباط دهد.

آشنايي با مواد شيميايي

مواد اوليه (مواد خام)

مواد واسطه

فرآورده‌های اصلي

اثرات مواد

راه ورود

مقدار ماده

طول زمان تماس

راه‌های تماس:

بايستي به خاطر داشته باشيم، مواد با پتانسيل خطر بهداشتی، تنها زماني كه با بدن تماس يابند خطرناك خواهند بود.

مواد شيميايي می‌توانند از سه طريق وارد بدن شوند:

1- استنشاق

2- جذب پوستي

3- گوارشي

طبقه‌بندی بر اساس حالت فیزیکی:

گازها و بخارات

ذرات یا آئروسل ها

فیوم ها

میست‌ها

گردوغبار و الیاف

دود

مه دود

افشانه

تقسیم‌بندی بر اساس اثرات فيزيولوژيکي:

مواد التهاب آور

مواد خفگي آور

مواد بيهوشي آور و مخدر

تقسیم‌بندی گازها بر اساس اثرات بهداشتي و فیزیولوژیک:

گازهاي محرك: مواد محرك داراي اثر سوزاننده و تاول‌زا بوده و سطح مخاط مرطوب را متورم می‌کنند؛ مانند سولفيد هيدروژن- آمونياك – كلر

گازهاي خفقان‌آور:

ساده: مواد خفقان‌آور ساده گازهایی هستند كه ازنظر فيزيولوژيكي بی‌اثر بوده و بطور كلي با رقیق كردن هوا اکسیژن موجود در هواي تنفسي باعث خفگي می‌شوند؛ مانند متان – دی‌اکسید كربن – هيدروژن – نيتروژن

شيميايي:‌ به علت داشتن اثر شیمیایی ايجاد خفگي می‌کنند؛ مانند منوكسيد كربن

گازها و بخارات شبه دارو:

گازهاي بيهوشي آور – هیدروکربن‌ها، حلال‌ها

اقدامات پيشگيرانه

كنترل خطرات بهداشتي و فيزيكي مواد شيميايي

• جايگزيني مواد و محصولات
• کنترل‌های مهندسي
• انجام كار به‌صورت ايمن
• تجهيزات حفاظت فردي
• آموزش و ارتباط با كارشناسان ايمني و بهداشت حرفه‌ای
• پايش محيط كار
• پايش كاركنان

جايگزيني مواد و محصولات

به خاطر آنكه بسياري از مواد شيميايي خواص مشابهي دارند موضوع انتخاب مواد شيميايي، كه كارايي بالايي داشته و حداقل سميت را برای انسان داشته باشد اهميت می‌یابد.

برگه اطلاعات ايمني مواد شيميايي MSDS (Material Safety Data Sheet):

تعریف: سند یا مدرکی است حاوی اطلاعات راجع به مشخصات فیزیکی و شیمیایی اثرات بهداشتی ناشی از تماس با ماده، چگونگی کار کردن ایمن با ماده، ارزیابی مخاطرات نحوه استفاده انبار کردن، مقررات اضطراری و عکس‌العمل در هنگام بروز حادثه کمک‌های اولیه و علائم تماس با ماده.

هر ماده شیمیایی باید دارای MSDS باشد.

MSDS توسط شرکت‌های تولیدکننده یا توزیع‌کننده مواد شیمیایی تهیه می‌شود و هنگام خرید مواد شیمیایی باید توسط آن‌ها ارائه و تحویل شوند.

MSDS باید در تمام طول شیفت کاری در دسترس کارکنان قرار دهند.

برگه‌های  MSDS  باید هر سه سال مورد بازنگری قرار بگیرند.

برگه اطلاعات ايمني مواد شيميايي:

• محیط کار ما، با توجه به ماهیتش خطرناک است، پس بهتر است با خطرات مواد شیمیایی اطرافمان به صورت اصولی و علمی آشنا شویم.

برگه اطلاعات ايمني مواد شيميايي:

اصطلاحات و اختصارات و نیز علائم بکار رفته در برگه‌های MSDS، به‌صورت بین‌المللی می‌باشند؛ آن‌ها را به‌خوبی به یاد داشته باشیم

اصطلاحات و اختصارات:

فنی

ایمنی

بهداشتی

اصطلاحات فنی مربوط به ماده:

همچنین در MSDS ها به اغلب خواص فیزیکی و شیمیایی مواد اشاره شده است که از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

1. نقطه‌جوش- Boiling Point
2. فشار بخار – Vapour Pressure
3.  PH
4. چگالی بخار- Vapour Density
5. وزن مخصوص – Vapour Pressure
6. ویسکوزیته- Viscosity

 اصطلاحات ایمنی:

برخی از مهم‌ترین اصطلاحات ایمنی که در MSDS ها بدان‌ها اشاره می‌شود:

نقطه اشتعال- Flash Point OC

LEL / UEL%

LFL / UFL%

قابلیت اشتعال- Flammability

دمای خود آتش‌گیری – Auto-Ignition Temp

اصول ایمنی در آزمایشگاه‌ها

استريليزاسيون و ضد عفونی

تشخيص آزمايشگاهي و جنبه‌هاي ايمني زيستي

برای دانلود پی دی اف بر روی لینک زیر کلیک کنید