اهمیت حضور Streptococcus گروه ب در زنان باردار
پیام بهزادی، الهام بهزادی
گروه میکروبشناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرقدس
Streptococcus agalactiae یا Streptococcus گروه ب از عوامل مهم بیماریزایی و مرگ و میر در نوزادان به شمار آمده که عموما به هنگام تولد توسط مادران خود، دچار عفونت میشوند. پس از پی بردن پژوهشگران به این واقعیت مهم، در برخی از کشورها به مادرانی که از ناقلین کلنیهای Streptococcus گروه ب (GBS) بودند، پیش از زایمان خدمات پیشگیرانه ی دارویی ارائه گردید تا از بروز عفونت در نوزادان کاسته شود؛ که البته موفقیت آمیز نیز بود. این پروژه، نخستین بار توسط CDC و چند مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی در ایالات متحده ی آمریکا بکار گرفته شد و پس از موفقیتهای چشمگیری که حاصل شد، بسیاری از کشورهای اروپایی نیز، آن را بکار بستند.
طی مطالعهای در یکی از کشورهای اروپایی با استفاده از سواب، ۲۵۷ نمونه از واژن زنان باردار (بین هفته های ۳۵ تا ۳۷ بارداری) در گروه سنی ۱۹ تا ۴۶ سال گرفته شد؛ زنان مورد مطالعه، هیچ نشانه ای از عفونت نداشتند. نمونه ها با استفاده از کیتهای تجاری مانند STREPTOCOCCAL GROUPING KIT مورد بررسی قرار گرفتند و همگی محتوی باکتریهای GBS بودند. سویه های GBS بر اساس پلی ساکاریدهای کپسولی خود به ۱۰ سروتیپ شامل Ia، Ib و II-IX تقسیم میشوند. در حال حاضر، بیشترین گزارشات در جهان، مربوط به سروتیپهای Ia، Ib و II-V میباشد.
نتایج حاصل از بررسی مزبور نشان داد که از ۲۵۷ نمونه ی جدا شده، ۲۴۳ مورد آن (۹۵/۵%) قابل تیپبندی بوده ولی بقیه امکان تیپبندی برایشان نبود. بیشترین سویه ی جدا شده متعلق به سروتیپ III (84 نمونه برابر با ۳۳%) بوده و سروتیپهای بعدی عبارت بودند از: V (60 نمونه برابر با ۲۳%)، Ia (51 نمونه برابر با ۲۰%)، II (29 نمونه برابر با ۱۱%)، Ib (12 نمونه برابر با ۵%) و IV (7 نمونه برابر با ۳%). مطالعه ی انجام شده
به همراه دیگر بررسیهایی که در آن کشور اروپایی انجام گرفته نشان میدهند که مهمترین عضو باکتریایی فلور طبیعی واژن زنان سالم باردار را سروتیپ III از باکتریهای GBS تشکیل میدهد. جالب است که، نتایج بررسیها در آن کشور اروپایی بیانگر این حقیقت است که سروتیپ III از باکتریهای GBS سبب بروز عفونت مهاجم در نوزادان میگردند. در همین راستا، مطالعات انجام شده نشان میدهند که سروتیپهای III و V موجب القای آپوپتوزیز در سلولهای اپیتلیال میشوند که نتیجه ی آن تخریب بافتی، گسترش باکتریهای GBS و ایجاد بیماری مهاجم یا عفونت دستگاهها خواهد بود. باکتریهای GBS همگی نسبت به پنیسیلین حساس بوده ولی نسبت به تتراساکلین کاملا مقاوم هستند. به نظر میرسد که چنین مطالعاتی در هر یک از شهرهای ایران میتواند بسیار مهم و با ارزش باشد.
برگرفته از:
- Cristea VC, Duta M, Neacsu G. Screening for Group B Streptococcus: A Private Laboratory experience. Roum Arch Microbiol Immunol. 2011;70:65-68.